Για την Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας, θα χρειαζόμασταν πολλούς τόμους για να γράφουμε. Σε αυτό το κείμενο επιλέξαμε να τιμήσουμε 17 σπουδαίες γυναίκες οι οποίες με ταλέντο, δύναμη προσωπικότητας και αυταπάρνηση, κατάφεραν να εμπνεύσουν τη ζωή εκατομμύρια γυναικών σε όλο τον κόσμο. Γυναίκες που χάραξαν το μέλλον μας και που αξίζει να θαυμάζουμε.

 Σιμόν Ντε Μποβουάρ 

"Δεν γεννιέσαι γυναίκα, γίνεσαι."

 

 

 

Υπαρξίστρια, συγγραφέας, φιλόσοφος, ακτιβίστρια αλλά πάνω απ’ όλα η γυναίκα που άλλαξε ριζικά τον τρόπο που οι κοινωνίες αντιλαμβάνονται το "αδύναμο φύλο".

Σύντροφος του Σαρτρ και συγγραφέας του βιβλίου "Το  Δεύτερο Φύλο". Ένα βιβλίο που  βρισκόταν για χρόνια στη λίστα του Βατικανού με τα απαγορευμένα βιβλία, όπου η Μποβουάρ αναλύει πώς η γυναίκα παρουσιάζεται ως το τυπικό παράδειγμα Άλλου και αυτός είναι ένας από τους βασικούς λόγους που είναι καταπιεσμένη.

"Οι σημερινές γυναίκες έχουν σχεδόν εκθρονίσει τον μύθο της θηλυκότητας. Αρχίζουν να κάνουν αισθητή την ανεξαρτησία τους με πολύ συγκεκριμένους τρόπους. Δεν καταφέρνουν όμως εύκολα να βιώσουν απόλυτα την κατάστασή τους ως ανθρώπινα όντα. Έχοντας ανατραφεί από γυναίκες, μέσα στους κόλπους ενός γυναικείου κόσμου, ο φυσιολογικός προορισμός τους είναι ο γάμος, ο οποίος στην πραγματικότητα τις υποδουλώνει ακόμα και σήμερα στον άντρα. Το ανδρικό κύρος κάθε άλλο παρά έχει εξαλειφθεί: στηρίζεται ακόμα σε γερές οικονομικές και κοινωνικές βάσεις…"

"Δεν γεννιέσαι γυναίκα, γίνεσαι."

Σε αυτή τη φράση δείχνει την άποψή της ότι η θηλυκή ταυτότητα είναι δημιούργημα της κοινωνίας και όχι αναπόδραστη αναγκαιότητα. Η Σιμόν υποστηρίζει ότι η κοινωνία κρατάει τις γυναίκες σε θέση κατωτερότητας και περιγράφεται με όρους αρνητικούς σε σχέση με των αντρών....

Το 1949 ήταν η χρονιά που εκδόθηκε το βιβλίο το οποίο σημείωσε τεράστια επιτυχία. Η πρώτη έκδοση- 50.000 αντίτυπα- εξαντλήθηκε μέσα σε μια εβδομάδα και η Μποβουάρ έγινε διάσημη σε όλον τον κόσμο. Ωστόσο, τα σχόλια για τη συγγραφέα και το έργο της δεν ήταν μόνο θετικά. Όπως προαναφέρθηκε, το Βατικανό συμπεριέλαβε το "Δεύτερο Φύλο" στη μαύρη λίστα με τα απαγορευμένα βιβλία για πολλά χρόνια.  Τί κι αν  είχε τόσα εμπόδια; Η απαγόρευση δεν εμπόδισε την εξάπλωση της φήμης της Μποβουάρ. Αντιθέτως, μπορεί και να βοήθησε τελικά.

 

 

 

`Αγκαθα Κρίστι 

"Κάθε δολοφόνος κατά πάσα πιθανότητα είναι ο παλιός φίλος κάποιου."

 

Κάποτε η μεγάλη κυρία της αστυνομικής λογοτεχνίας, Άγκαθα Κρίστι, επισκέφθηκε ένα πολυκατάστημα στο Λονδίνο. Είχε διαπιστώσει με φρίκη ότι τα περσινά της ρούχα είχαν στενέψει και χρειαζόταν-επειγόντως- να αγοράσει ρούχα για ένα ταξίδι. Η υποδοχή της πωλήτριας ήταν εξαιρετικά αποθαρρυντική, αφού την παρέπεμψε κατευθείαν στα extra large μεγέθη, η συγγραφέας, με ισχυρή δόση αυτοσαρκασμού, είπε: “Aχ, αυτό το απαίσιο extra large! Τί ταπείνωση να είσαι extra large! Και ακόμα μεγαλύτερη ταπείνωση να  το βλέπουν οι άλλοι αμέσως ότι είσαι extra large!"

  

 Η Άγκαθα υπήρξε ιδιαίτερα περίεργη, φοβερά εργατική, πολύ κοινωνική, πολυταξιδεμένη, πολυγραφότατη. Έγραψε πάνω από εξήντα αστυνομικά μυθιστορήματα, δεκαεννέα θεατκά έργα κι έξι διηγήματα με το ψευδώνυμο Μαίρη Ουέστμακοτ. Έπλασε δύο εκπληκτικούς λογοτεχνικούς χαρακτήρες. Τον Πουαρό και την αιωνίως δεσποινίδα Μάρπλ. Η τελευταία, είναι ένας έμμεσος φόρος τιμής στις “καημένες γεροντοκόρες” , στις ανώνυμες γυναίκες της επαρχίες που δεν έκαναν οικογένεια, δεν καταξιώθηκαν επαγγελματικά, δεν θάμπωσαν με το φυσικό τους κάλλος. Ο παχουλός κι εγωπαθής Βέλγος ντετέκτιβ, εκφράζει - μεταξύ άλλων - τον κοσμοπολιτισμό της Κρίστι. Εκείνη πετυχαίνει να τον επιβάλει ως εθνικό ήρωα στη Μεγάλη Βρετανία. Έναν τύπο από την Continent, όπως υποτιμητικά αποκαλούν οι συμπατριώτες της την ηπειρωτική Ευρώπη.

 

Το “’Εγκλημα στο Όριεν Εξπρές” είναι ένα από τα πλέον διάσημα και συναρπαστικά μυθιστορήματα μυστηρίου, που περιστρέφεται γύρω από τις προσπάθειες του Ηρακλή Πουαρό να λύσει μια υπόθεση δολοφονίας πάνω στο διάσημο τρένο. 

 

H Άγκαθα Κρίστι, μας άφησε μια πολύτομη βιβλιοθήκη με παραμύθια για μεγάλα παιδιά, το καλύτερο αγχολυτικό για τους ταραχώδεις καιρούς μας. Μετά από σαρανταέξι χρόνια έγγαμου βίου με το δεύτερο σύζυγό της - τον αρχαιολόγο Μαξ Μάλουαν- η σπουδαία συγγραφές λέει: “ ένας αρχαιολόγος είναι ο καλύτερος σύζυγος που μπορεί να βρει μια γυναίκα, αφού όσο εκείνη γερνά, τόσο περισσότερο ενδιαφέρουσα τη βρίσκει εκείνος."

Xάνα `Αρεντ

 

"Δεν υπάρχουν επικίνδυνες σκέψεις. Το να σκέφτεσαι αυτό καθεαυτό είναι επικίνδυνο."

Το 1951, σε έναν κόσμο που βγαίνει πληγωμένος από το Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, ένα βιβλίο εντυπωσιάζει τις ΗΠΑ και καθιερώνει τη συγγραφέα του ως μία από τις σημαντικότερες προσωπικότητες της πολιτικής σκέψης.  “Οι πηγές του ολοκληρωτισμού”(“Τhe Origins of Totalitarianism”) κάνει γνωστή τη Χάνα Άρεντ και της ανοίγει δρόμο για πανεπιστημιακή καριέρα. Εκείνη, προσπαθώντας να βρει απαντήσεις, θεωρεί το σύγχρονο ολοκληρωτισμό -ναζισμό και κομμουνισμό- ως αποτέλεσμα των κινημάτων του αντισημιτισμού και του ιμπεριαλισμού του 19ου αιώνα. Αναφέρει πως η κατάλυση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και η βία - η οποία τη συνοδεύει - εμφανίζονται μετά την παρακμή της ταξικής κοινωνίας και των εθνών-κρατών, που είχαν προκύψει με τη Γαλλική Επανάσταση.

Γεννημένη στο Ανόβερο και κυνηγημένη από τον Χίτλερ, λόγω της εβραικής καταγωγής της, η Χάνα Άρεντ- σημαντική μορφή στο χώρο της πολιτικής επιστήμης και της φιλοσοφίας - μαθήτρια του Χάιντεγκερ και του Γιάσπερς - κάνει σημαντική καριέρα στις ΗΠΑ. Το 1959, είναι η  πρώτη γυναίκα καθηγήτρια πολιτικών επιστημών στο Πανεπιστήμιο του Πρίνστον.

Το 1934, με την άνοδο του Χίτλερ, διαφεύγει στη Γαλλία και το 1941, φεύγει από την κατεχόμενη Γαλλία για τις ΗΠΑ. Μετά την εισβολή των Γερμανών στο Παρίσι, αναγκάζεται να μεταβεί στη Νέα Υόρκη, ικαι συνεχίζει την καριέρα της. Γράφει αρκετά έργα πολιτικής φιλοσοφίας σχετικά με τον ολοκληρωτισμό, τον αντισημιτισμό κι αφήνει σημαντικές προσωπογραφίες.

Στο βιβλίο της “’Ανθρωποι σε σκοτεινές εποχές” (Men in Dark Times) αναφέρεται στο Ολοκαύτωμα. Θεωρεί πως ήταν η πιο τρανή απόδειξη της “κοινοτοπίας του κακού” και προκαλεί με το βιβλίο της “Ο Άιχμαν στην Ιερουσαλήμ” (Eichman In Jerusalem). Υποστηρίζει πως είναι ανεύθυνο και υποκριτικό να θεωρείται ο Άιχμαν, ο μόνος υπεύθυνος για το Ολοκαύτωμα. Πιστεύει πως ο Άιχμαν είναι από τους πολλούς συνηθισμένους ανθρώπους των οποίων η ενεργός ή η παθητική στάση επέτρεψε να συμβεί το Ολοκαύτωμα. Χωρίς καμία σχέση με κάποια διαβολική ενσάρκωση, ήταν “τρομερά και τρομακτικά φυσιολογικός”. Γι’αυτό το λόγο αναφέρεται στην “κοινοτοπία του κακού”.

 

Εύλογο είναι να θυμηθεί κανείς την ερωτική σχέση που είχε η Άρεντ με το Γερμανό φιλόσοφο Μάρτιν Χάιντεγκερ και τη σχέση του ίδιου με τους Ναζί. Και αυτή η κατηγορία την ακολουθεί έως το θάνατό της και την φτάνει στα πρόθυρα του νευρικού κλονισμού.

Η Χάνα Άρεντ, με το σπουδαίο έργο της τροφοδότησε γόνιμους στοχασμούς και συζητήσεις. Δεν έχει τυχαία καταταχθεί ανάμεσα στους σημαντικότερους πολιτικούς φιλοσόφους του αιώνα.

Μαργκερίτ Γιουρσενάρ

 

 

"`Οταν αγαπάς, όταν είσαι ερωτευμένος, όλα γίνονται από μόνα τους." έλεγε μια από τις  σπουδαιότερες λογοτεχνικές μορφές της Γαλλίας του 20ού αιώνα. Η Μαργκερίτ Γιουρσενάρ. Και πράγματι, η αγάπη και ο έρωτας, κρύβουν μια "μαγική" δύναμη που κάνει τις καταστάσεις να κυλούν αβίαστα, όμορφα, δίχως προβληματισμούς και δεύτερες σκέψεις. 

Η συνεισφορά της συγγραφέως και ποιήτριας στη  λογοτεχνία αναγνωρίστηκε μέσα από πολυάριθμες διακρίσεις. Η κυριότερη ήταν το 1980. Πρόκειται για  την αναγόρευσή της ως μέλους της Γαλλικής Ακαδημίας. Η Γιουρσενάρ ήταν η πρώτη γυναίκα που κατέκτησε παρόμοια θέση.

Η κλίση της στα Λατινικά και Αρχαία Ελληνικά φάνηκε από νωρίς. Το Γιουρσενάρ είναι  λογοτεχνικό ψευδώνυμο που δημιούργησε με αναγραμματισμό του πραγματικού επωνύμου της -Crayencour-  εκδίδοντας την πρώτη της ποιητική συλλογή, "Ο κήπος των χιμαιρών",στα 16 της χρόνια. Μέχρι το 1942 σπούδασε και έζησε στην Ευρώπη. Τότε ήταν που εγκαταστάθηκε μόνιμα στις ΗΠΑ, στο νησί Μάουντ Ντέζερτ της πολιτείας Μέιν. Εκεί έμενε -σε ένα παλιό ξύλινο σπίτι- μέχρι την τελευταία στιγμή της ζωής της.

Η Μαργκερίτ ήταν ομοφυλόφιλη κι έζησε σχεδόν σαράντα χρόνια μαζί με τη σύντροφό της Γκρέις Φρικ.Το θέμα του πρώτου  μυθιστορήματός της "Αλέξης, ή σπουδή του μάταιου αγώνα" ήταν και η αποδοχή της ομοφυλίας. Κεντρικό πρόσωπο, ένας  νεαρός που παρά τον γάμο του δεν καταφέρνει να καταπνίξει τις ομοφυλοφιλικές επιθυμίες του.

Το 1951 εκδόθηκε το μυθιστόρημα "Αδριανού απομνημονεύματα". Το συγκεκριμένο έργο που συνέγραφε σχεδόν επί δέκα χρόνια,  γνώρισε τεράστια εμπορική επιτυχία και δέχτηκε εξαιρετικές κριτικές. Το έργο έχει τη μορφή αποχαιρετιστήριου γράμματος από τον Ρωμαίο Αυτοκράτορα Αδριανό, στο διάδοχό του, Μάρκο Αυρήλιο. Αποτελεί, δε, ένα μακρύ διαλογισμό με κεντρικές ιδέες την εξουσίας, την αυτοκρατορία, τη διακυβέρνηση και τον έρωτα. Επίσης, σημαντικό κομμάτι του βιβλίου αφιερώνεται στη σχέση του Αυτοκράτορα με τον Έλληνα νέο Αντίνοο.

Η Γιουρσενάρ είχε ιδιαίτερη σχέση με την Ελλάδα , ήταν λάτρις του Ελληνικού πολιτισμού κι επέλεγε τη χώρα μας για αγαπημένο προορισμό. Επιμελήθηκε την ανθολογία ελληνικής ποίησης "Το στεφάνι και η λύρα" και εξέδωσε το δοκίμιο "Κριτική παρουσίαση του Κ. Π. Καβάφη".

Ανάμεσα στους `Ελληνες φίλους της, ήταν η Ιωάννα Χατζηνικολή -η οποία εξέδωσε τα βιβλία της στα Ελληνικά - και ο  Ανδρέα Εμπειρίκο.

Αξίζει να σημειωθεί ότι το 1980 η Γαλλική Ακαδημία έσπασε την παράδοση 345 ετών και δέχτηκε την Μαργκερίτ Γιουρσενάρ ως την πρώτη γυναίκα ανάμεσα στους σαράντα "αθανάτους". 

Τόνι Μόρισον

" Αν θέλεις να πετάξεις ψηλά, θα πρέπει να αφήσεις πίσω σου ότι σε κρατάει χαμηλά."

Η γυναίκα που δικαιωματικά τοποθετείται στην κορυφή των σύγχρονων αγγλόφωνων συγγραφέων.

Όταν της απονεμήθηκε το Νόμπελ λογοτεχνίας, το 1993, ένιωσε δικαιωμένη, γιατί πίστευε ακράδαντα ότι μέχρι τότε "ένας ολόκληρος κόσμος μαύρων γυναικών συγγραφέων, είτε είχε αποσιωπήσει, είτε είχε περιθωριοποιηθεί από την κατεστημένη λογοτεχνία." Η ίδια δηλώνει απερίφραστα: "Ήθελα, απλώς, να γράψω αμετάκλητα και αδιαμφισβήτητα μαύρη λογοτεχνία. Όχι γιατί είμαι μαύρη ή επειδή οι μαύροι είναι οι πρωταγωνίστρια της. Αλλά γιατί θα είχε ως διαπιστευτήριά της όλα εκείνα τα αναγνωρίσιμα στοιχεία που συνιστούν τη μαύρη τέχνη."

Η Κλοέ Άντονι Γόφορντ -όπως είναι το πραγματικό της όνομα- οφείλει το χαιδευτικό Τόνι, στους συμφοιτητές της, στο Πανεπιστήμιο Χάουαρντ και το επίθετο Μόρισον στον πρώην σύζυγό της, Χάρολντ Μόρισον.

Η Μόρισον, χωρίζει στην πορεία και μεγαλώνει μόνη της τους γιους της, δουλεύοντας ως επιμελήτρια εκδόσεων. Γράφει τα βιβλία της τα βράδια, στον ελάχιστο χρόνο που της απέμενε από τις πολλές υποχρεώσεις της.

Ήταν το 1978, όταν δημοσιεύτηκε “Το τραγούδι του Σολομόν”. Πρόκειται για μια εξευρεύνη θρύλων και των παραδόσεων των Αφρικανών προγόνων μέσα από τη ζωή ενός άνδρα που θύμιζε τον παππού της. Το βιβλίο αυτό, τιμήθηκε με το βραβείο της Ένωσης Λογοτεχνικών Κριτικών. Από τότε, η Μόρισον αφοσιώνεται αποκλειστικά στη συγγραφή. “Beloved”- “Αγαπημένη”, θεωρείται το καλύτερο μυθιστόρημά της. Ένα έργο όπου καταγράφονται οι τραγικές συνέπειες της δουλείας μέσα από την ιστορία της Σεθ. Μιας γυναίκας που σκότωσε την κόρη της προκειμένου να την απαλλάξει από τα βάσανα της σκλαβιάς.

 Το 1988, το “Beloved” - που κόβει την ανάσα με την κοφτή και γεμάτη λυρισμό γλώσσα του- κερδίζει το βραβείο Pulitzer λογοτεχνίας, ενώ είχαν αρχίσει να την αποκαλούν μαύρη Τζέιμς Τζόις ή Ουίλιαμ Φοκνερ. Σύμφωνα με τα λεγόμενά της, επιδίωξή της είναι :”Το έργο μου να καταφέρει δύο πράγματα. Πρώτον, να είναι όσο απαιτητητικό και εκλεπτυσμένο θέλω να είναι. Και συγχρόνως να είναι τόσο προσιτό, ώστε να συγκινεί τα πλήθη. Όπως ακριβώς η τζαζ.”

Αναΐς Νίν

 

"Πόσο λάθος είναι για μια γυναίκα να περιμένει έναν άντρα να φτιάξει τον κόσμο που θέλει, αντί να τον δημιουργήσει μόνη της."

 

Η Αναΐς Νιν ήταν μια γυναίκα που λάτρευε τα ταξίδια και που μέσα από τα ημερολόγιά της, αποκαλύπτεται η δίψα της για ζωή.  Χρειάστηκε περισσότερο από 40 χρόνια για να "γνωρίσει τον εαυτό της" και γι`αυτό το λόγο ακριβώς έγινε διάσημη.  Πίστευε πως την ελευθερία μας τη χαρίζει μόνο το μακρύ κι επίπονο ταξίδι προς την αυτογνωσία.

`Εζησε μια θυελλώδη ζωή ενώ η δουλειά της περιστρέφεται γύρω από τις πολυάριθμες σχέσεις που διατήρησε με συγγραφείς, καλλιτέχνες, ψυχαναλυτές.

Η ίδια έλεγε ότι υπάρχουν δύο τρόποι για να κρατήσεις ημερολόγιο. Είτε να ζήσεις μια μέρα και να την περιγράψεις σε πέντε λεπτά, είτε να ζήσεις πέντε λεπτά και να χρειαστείς μια μέρα για να τα περιγράψεις. 

Δεν είναι δύσκολο να φανταστεί κανείς το πού έκλινε η Νιν. Πολλές γυναίκες έγραψαν ημερολόγιο, αλλά το προσωπικό της ημερολόγια αποτελεί, θα έλεγα, την επιτομή του είδους. Η ίδια το περιέγραφε: "το χασίς μου, το όπιό μου, το φάρμακό μου, το βίτσιο μου". 

 

Παρόλο που έγραψε πολλά μυθιστορήματα και διηγήματα, μόνο με τη δημοσίευση του πρώτου τόμου του Ημερολογίου της, αναγνωρίστηκε η αξία της ως συγγραφέα. 

Στον πρώτο τόμο του ημερολογίου της (Vol. 1, 1931-1934) υποδεικνύει στενό δεσμό με τον Χένρι Μίλλερ. Ήταν δυο άνθρωποι που ταίριαξαν πολύ καθώς είχαν το ίδιο πάθος για μποέμικη ζωή. Μάλιστα, η  ίδια φέρεται να απέβαλε το παιδί του. Αναφορές στον σύζυγό της δεν υπάρχουν, απλά γράφει ότι είναι παντρεμένη και ότι ο άντρας της αρνείται να περιληφθεί στην έκδοση του πρώτου τόμου.

Αμέλια Έρχαρτ

"Το πιο δύσκολο πράγμα είναι η απόφαση να δράσεις, τα υπόλοιπα είναι απλώς επιμονή." και... "ο πιο αποτελεσματικός τρόπος να κάνεις κάτι, είναι να το κάνεις",  έλεγε η Αμέλια Έρχαρτ που προσωποποίησε το πείσμα μιας  γυναίκας να αποδείξει ότι μπορεί να αντισταθεί στο φόβο, την εξοικείωση με την τεχνολογία, αλλά και την περιέργεια να εξερευνήσει τους αιθέρες... 

Κατά το Μεσοπόλεμο, εκπροσώπησε τη νέα δυναμική γυναίκα που κατάφερε να υποτάξει τη θηλυκότητά της στην αμείωτη επιθυμία της να κατακτήσει νέους τομείς. Εκεί όπου η παρουσία των γυναικών είναι ελάχιστη ή και ανύπαρκτη. 

Η Αμέλια αποτέλεσε το πρότυπο των χειραφετημένων γυναικών, δίχως να προκαλεί με τις συνήθειές της. Δεν ήταν καθόλου εκκεντρική, δεν κάπνιζε, την χαρακτήριζε η σεμνότητα και η ήρεμη δύναμη. Ανακάλυψε την πραγματική της επιθυμία όταν το 1920 παρακολούθησε μια αεροπορική επίδειξη. Γοητεύτηκε τόσο πολύ από την πρόκληση που αργότερα είπε:" Κατάλαβα τότε ένα πράγμα: ήθελα να πετάξω." Στην περιπέτεια της πτήσης, είχε δασκάλα μιαν άλλη γυναίκα, από τις πρώτες γυναίκες αεροπόρους, τη Νέτα Σνουκ. Άλλαξε πολλές δουλειές, αγόρασε το πρώτο της αεροπλάνο το 1922 και άρχισε να κάνει τα πρώτα της ρεκόρ, εντυπωσιάζοντας τους πάντες με τις εκπληκτικές επιδόσεις της. Ήταν η πρώτη φορά που μια γυναίκα πιλότος πέταξε σε ύψος 14.000 ποδών. 

Ο εκδότης Τζορτζ Πούτναμ, γοητευμένος από εκείνη, άρχισε να την αναζητά για να τον συντροφεύσει στην πτήση του - θα διέσχιζε τον Ατλαντικό με το αεροπλάνο- ακολουθώντας τη διαδρομή που πραγματοποίησε πρώτος ο Τσαρλς Λίντμπεργκ-. Τότε η Αμέλια εργαζόταν ως κοινωνική λειτουργός. Επιλέγοντάς την, ο Πούτναμ δεν είχε βρει μόνο την ιδανική σύντροφο για εκείνο το ιδιαίτερα τολμηρό ταξίδι του, αλλά και τη μετέπειτα σύντροφο της ζωής του.  Το πέρασμα του Ατλαντικού με αεροπλάνο - κι ας μην ήταν στη θέση του πιλότου- χάρισε στην Έρχαρτ τη διασημότητα και το γλυκό όνομα "λαίδη Λίντι". Είχε ήδη αρχίσει η σειρά των μεγάλων πτήσεων. Το 1932, πραγματοποιεί την ίδια διαδρομή, αυτή τη φορά, όμως, μόνη της στο πιλοτήριο, σπάζοντας κάθε προηγούμενο ρεκόρ ταχύτητας. Ακολούθησαν πολλές μοναχικές πτήσεις πάνω από τις ΗΠΑ και τον Ειρηνικό ωκεανό. 

Η Αμέλια δεν μπορούσε πια να σταματήσει... Άνοιγε νέους ορίζοντες για τις δυνατότητες του γυναικείου φύλου. Έλεγε χαρακτηριστικά:" Οι γυναίκες πρέπει να προσπαθούν, έστω και αν αποτυγχάνουν. Η αποτυχία τους πρέπει να είναι πρόκληση για τις υπόλοιπες γυναίκες." Για την Έρχαρτ, πρόκληση ήταν ο ίδιος της ο εαυτός. Δεν δίστασε να πραγματοποιήσει μια μεγάλη πτήση, ακολουθώντας τον Ισημερινό, έτσι ώστε να ζώσει περιμετρικά με το αεροπλάνο της τη γη. Ήταν 2 Ιουλίου του 1937 όταν το αεροπλάνο της εξαφανίστηκε μυστηριωδώς στα νερά του Ειρηνικού... Ένα χρόνο αργότερα, εκδόθηκε η αυτοβιογραφία της "Last Flight" την οποία επιμελήθηκε ο αγαπημένος της σύζυγος…

 

 

 

 

Ίντιρα Γκάντι

 

“Έχουν πει τόσες ηλιθιότητες για εμάς τις γυναίκες όσες και για τις ιερές μας αγελάδες” έλεγε όταν τη ρωτούσαν πώς κατάφερε να αναρριχηθεί στην εξουσία, σε μια χώρα στην οποία οι γυναίκες οδηγούνται στην πυρά για την προίκα και οι χήρες αποτεφρώνονται μαζί με τη σορό του συζύγου τους. 

Κόρη του Τζαουαχαρλάρ Νεχρού, του ιδρυτή του πρώτου πρωθυπουργού της ανεξάρτητης Ινδίας και μέλος της πολιτικά ισχυρής δυναστείας Νεχρού. Η Gandhi στράτευσε τη ζωή της στην υπόθεση της ανεξαρτησίας της πατρίδα της από τη βρετανική αποικιοκρατία. Το επώνυμο “Γκάντι” είναι από τον σύζυγό της και δεν έχει καμία σχέση με τον Mahatma Gandhi.Τεσσάρων χρόνων κάνει την πρώτη της πολιτική πράξη. Στη διάρκεια του μεγάλου μπουκοτάζ των ευρωπαικών προιόντων, ρίχνει στην πυρά την αγαπημένη της κούκλα από την Αγγλία.

Στα δώδεκά της χρόνια ιδρύει ένα δίκτυο παιδιών που προσφέρει πολύτιμες πληροφορίες στους αγωνιστές της ανεξαρτησίας. Σπουδάζει στη Γενεύη και στην Οξφόρδη... Αναμειγνύεται με την πολιτική από τα φοιτητικά της χρόνια. Αντιμετωπίζει διώξεις και φυλακίζεται από τους Άγγλους για 13 μήνες... Το 1942 παντρεύεται το συμπατριώτη της Feroze Gandhi, με τον οποίο διατηρούσε σχέση όσο σπούδαζαν στην Αγγλία. Η Indira παραβλέπει τις αντιρρήσεις του πατέρα της γι’αυτό το γάμο, κρατά το επώνυμο του συζύγου της και αποκτά μαζί του δύο γιους. Το 1960, καταφέρνει να φτάσει στην προεδρία του Κόμματος του Κογκρέσου. Είναι και η χρονιά που χάνει το σύζυγό της και αφοσιώνεται απόλυτα στον πατέρα της. Γίνεται σύμβουλός του και τον συνοδεύει σε όλα του τα ταξίδια. Με αυτόν τον τρόπο αποκτά σημαντική πολιτική και διπλωματική εμπειρία. Μετά το θάνατο του πατέρα της, το 1964, και τον αιφνίδιο χαμό του αντικαταστάτη του Μπαχαντούρ Σάστρι,το Κόμμα του Κογκρέσου στηρίζει την υποψηφιότητά της, πιστεύοντας ότι στο πρόσωπό της θα βρει μια βουβή συνομιλήτρια έτοιμη να υποταχτεί στις εντολές του. Με τη νίκη της, στις 19 Ιανουαρίου του 1966, η Ίντιρα Γκάντι γίνεται η πρώτη γυναίκα στον κόσμο που παραλαμβάνει από τον πατέρα της τη σκυτάλη της διακυβέρνησης μιας δημοκρατικής χώρας και η δεύτερη - μετά τη Σιριμάουο Μπανταρανάικε της Κευλάνης- γυναίκα αρχηγός κράτους, τον 20ο αιώνα. “Θέτω τον εαυτό μου στην υπηρεσία του κόμματος και του έθνους. Τα προβλήματα είναι τεράστια, η μεγάλη αυτή χώρα κρύβει, όμως ανεξάντλητες δυνάμεις. Έχω εμπιστοσύνη στον ινδικό λαό, που έμεινε ενωμένος παρά τις αλλεπάλληλες κρίσεις.” λέει μετά την ορκωμοσία της.  Στα 49 της χρόνια είναι πρωθυπουργός μιας χώρας που μαστίζεται από πολύ έντονα οικονομικά, πολιτικά και κοινωνικά προβλήματα. 

Ιδιαίτερα σεξιστικό είναι το εξώφυλλο του περιοδικού TIME, μόλις εκλέγεται στο υψηλότερο αξίωμα της Ινδίας: “Η ταραγμένη Ινδία στα χέρια μιας Γυναίκας.” Η Ίντιρα, όμως, απέδειξε πως δεν ήταν απλώς η κόρη του μπαμπά, αλλά μια εξαιρετικά ικανή πολιτικός με οξυμένα πολιτικά κριτήρια, κύρος και αποφασιστικότητα.

Στην Ινδία καταξιωνόταν ως η γυναίκα που ήθελε να μετατρέψει την πατρίδα της στην πιο μεγάλη δημοκρατία του κόσμου. Στη διεθνή σκηνή, πρόβαλλε ως μια πολιτικός που οραματιζόταν μέσα από το Κίνημα των Αδεσμεύτων, ένα διαφορετικό συσχετισμό δυνάμεων -πέρα και έξω από τα δύο ιστορικά στρατόπεδα, το κομμουνιστικό και το καπιταλιστικό- ικανό να οδηγήσει τις αναπτυσσόμενες χώρες στην ελευθερία, την κοινωνική δικαιοσύνη και την ευημερία. 

 Το 1999 ψηφίζεται σε δημοσκόπηση του BBC ως η σημαντικότερη γυναίκα της τελευταίας χιλιετηρίδας ανάμεσα σε άλλες σπουδαίες γυναικείες προσωπικότητες, όπως η βασίλισσα Ελισάβετ Α’ της Αγγλίας, η Μαρία Κιουρί και η Μητέρα Τερέζα.

Λέγεται πως κάποτε είπε: “Όπου υπάρχει αγάπη, υπάρχει ζωή.”Ωστόσο κάποιοι αναφέρουν πως πρόκειται για φράση του Μαχάτμα Γκάντι.

Η Ίντιρα ήταν μια γυναίκα γεμάτη θέληση για ζωή και ελπίδα για έναν καλύτερο κόσμο... Τα παραπάνω λόγια της ταιριάζουν πολύ...

Η“Σιδηρά Κυρία” της Ινδίας δήλωσε “Δεν με νοιάζει αν η ζωή μου χαθεί υπηρετώντας την πατρίδα. Αν πεθάνω, κάθε σταγόνα από το αίμα μου θα ενδυναμώσει το έθνος.” Απόδειξη ότι η Ίντιρα Γκάντι είχε έντονη συναίσθηση της ιστορική της ευθύνης...

Ρόζα Παρκς

 

"Δεν πρέπει ποτέ να φοβάσαι γι`αυτό που κάνεις εφόσον είναι  σωστό."

 

Ήταν πρώτη Δεκεμβρίου του 1955, στο Μοντγκόμερυ της Αλαμπάμα, όταν η Ρόζα Παρκς - μια έγχρωμη μοδίστρα- γυρνά σπίτι της μετά από μια κουραστική μέρα. Όταν ανοίγει την πόρτα του λεωφορείου, βλέπει τον οδηγό, Τζέιμς Μπλέικ.Στο μυαλό της έρχεται ένα περιστατικό που συνέβη δώδεκα χρόνια πριν, όταν την είχε αναγκάσει να κατέβει απ’ το ίδιο λεωφορείο και να περιμένει στη βροχή. Ο λόγος ήταν επειδή είχε τολμήσει να μπει από την μπροστινή πόρτα που επιτρεπόταν μόνο για λευκούς. Η Παρκς προχωρεί προς την πίσω μεριά του λεωφορείου που ήταν οι θέσεις για τους μαύρους και κάθεται στο πρώτο ελεύθερο κάθισμα. Μετά από τρεις στάσεις μετά, ανεβαίνουν μερικοί λευκοί. Όταν ο οδηγός βλέπει ότι ένας από τους λευκούς μένει χωρίς θέση, απαιτεί από τους μαύρους να σηκωθούν από τις θέσεις τους και να τις παραχωρήσουν. 

Όλοι υπακούν εκτός από την Παρκς, που ήταν μέλος του Εθνικού Συνδέσμου για την Πρόοδο των Εγχρώμων Ανθρώπων (NAACP).Παρόλο που ο οδηγός την απειλεί ότι θα φέρει την αστυνομία, εκείνη δεν σηκώνεται. Τότε ο Τζέιμς Μπλέικ καλεί τις αρχές και η Παρκς κατεβαίνει βίαια από το λεωφορείο, συνοδευόμενη από δύο αστυνομικούς.. Τη συλλαμβάνουν γιατί σύμφωνα με τους νόμους και την πρακτική "Τζιμ Κρόου" στον Νότο των ΗΠΑ, οι μαύροι όφειλαν να κάθονται στο πίσω μέρος του λεωφορείου και να παραχωρούν τη θέση τους στους λευκούς. Οδηγείται στο κρατητήριο για παραβίαση των νόμων περί φυλετικού διαχωρισμού, αλλά αφέθηκε ελεύθερη την επόμενη μέρα, αφού ο φίλος της, Έντγκαρ Νίξον, πληρώνει για εκείνη την εγγύηση. Η συγκεκριμένη πράξη της πολιτικής ανυπακοής, γεννά ένα κίνημα κατά του φυλετικού διαχωρισμού στην πόλη της Αλαμπάμα, που εκφράζεται με μποϊκοτάζ των λεωφορείων από τους έγχρωμους επί 381 ημέρες. Οι μαύροι τελικά θριαμβεύουν γιατί το 1956, η απόφαση του Ανωτάτου Δικαστηρίου χαρακτηρίζει τους νόμους τύπου "Τζιμ Κρόου" της Αλαμπάμα αντισυνταγματικούς. 

Αυτή η κίνηση κατά του ρατσισμού, βοηθά πολύ έναν από τους διοργανωτές του κινήματος αυτού, τον Μάρτιν Λούθερ Κίνγκ, να ξεκινήσει μια διαδρομή που θα οδηγούσε στην ανάδειξή του σε κεντρική πολιτική φιγούρα στην Αμερική. Αξίζει να αναφερθούμε στην πορεία στην Ουάσινγκτον, στις 28 Αυγούστου του 1963. Εκεί, διακόσιες πενήντα χιλιάδες μαύροι και λευκοί συγκεντρώνονται μπροστά από το μνημείο Ουάσιγκτον στην πρωτεύουσα και ακούν με συγκίνηση τον ιστορικό λόγο του Μάρτιν Λούθερ Κινγκ που ξεκινά με τα εμβληματικά λόγια: "Εχω ένα όνειρο". Το 1996, απονέμεται στη Ρόζα Παρκς το "Προεδρικό Μετάλλιο της Ελευθερίας". Τρία χρόνια αργότερα, το 199, τιμάται με το Χρυσό Μετάλλιο του Κογκρέσου για τον αγώνα της κατά του ρατσισμού. Είναι η πρώτη γυναίκα της οποίας η σορός εκτέθηκε σε λαικό προσκύνημα στη Ροτόντα του Καπιτωλίου. Η Ρόζα Παρκς θεωρείται "Μητέρα του σύγχρονου κινήματος πολιτικών δικαιωμάτων".

 

 

 

 

Φρίντα Κάλο

«Στο τέλος της ημέρας, μπορούμε να αντέξουμε πολλά περισσότερα από ό, τι νομίζουμε ότι μπορούμε»

Μεξικάνα ζωγράφος και σύντροφος του κορυφαίου τοιχογράφου Ντιέγκο Ριβέρα, υπήρξε μια εκρηκτική, γοητευτική και συγχρόνως τραγική φιγούρα. Με ιδιαίτερα σοβαρά προβλήματα υγείας, τα οποία μετέτρεψε από πηγή πόνου σε πηγή έμπνευση και γοητείας, η Κάλο, δεν πτοήθηκε.

 Η προσωπικότητά της, άλλωστε, ήταν τόσο ισχυρή και εκκεντρική που ενέπνευσε τον έρωτα σε διάσημους άντρες και γυναίκες της εποχής της. Δεν θα μπορούσε να είναι άλλη από τη Μαγκνταλένα Κάρμεν Φρίντα Κάλο Καλντερόν ή πιο γνωστή ως Φρίντα Κάλο.

Ανάμεσα στους εραστές ήταν και ο Λέων Τρότσκι και ο φωτογράφος Νίκολας Μάρει. Οι φίλοι της ανήκαν στην αφρόκρεμα της καλλιτεχνικής και πνευματικής πρωτοπορίας της εποχής.

Η καθημερινή πραγματικότητά της, όμως, ήταν δυστυχώς τόσο οδυνηρή. Ήταν μόλις έξι ετών όταν προσβάλλεται από πολιομυελίτιδα. Το ένα της πόδι μένει πιο κοντό και πιο αδύνατο από το άλλο. Στα 18 της χρόνια, έχει ένα σοβαρό δυστύχημα σε τρόλεϊ όπου και τραυματίζεται. Ένα χερούλι της σκίζει την κοιλιά, παθαίνει πολλαπλά κατάγματα στη λεκάνη και στη σπονδυλική στήλη και το πόδι της συνθλίβεται. Από τότε υποβάλλεται συνολικά σε τριάντα πέντε εγχειρήσεις. Παρόλα αυτά η ζωή της από εκεί και πέρα είναι ένα μαρτύριο. Υποφέρει από τρομερούς πόνους και συνεχή κόπωση, εξαιτίας των οποίων μένει καθηλωμένη στο νοσοκομείο για μεγάλο χρονικό διάστημα.

Το εντυπωσιακό είναι ότι η Φρίντα Κάλο έμαθε να ζωγραφίζει κατά τη διάρκεια της ανάρρωσής της. Οι πίνακές της ιδιαίτεροι κι εντυπωσιακοί, τραβούν την προσοχή του Ριβέρα ο οποίος την παρακινεί να συνεχίσει.

 Όλος της ο πόνος, η οργή της από σωματικά και συναισθηματικά τραύματα διοχετευόταν στη ζωγραφική της. Έχοντας έντονο το στοιχείο της πλούσιας παράδοσης και το πρωτόγονο ύφος της μεξικανικής λαϊκής τέχνης, η Φρίντα παρουσιάζει πίνακες με εσωτερικά όργανα σε κοινή θέα, τοκετούς και αποβολές.

Ο γάμος της με τον Ριβέρα ήταν εξαιρετικά θυελλώδης. Δυστυχώς, δεν μπορούσε να ζήσει τη χαρά της μητρότητας και αυτό την είχε επηρεάσει στα θέματα των έργων της.

 Στη διάρκεια της ζωής της πραγματοποίησε τρεις μόνο εκθέσεις: στο Παρίσι, στη Νέα Υόρκη και την άνοιξη του 1953 πραγματοποιεί τη μοναδική έκθεσή της στο Μεξικό. Τα προβλήματα υγείας της δεν έχουν ξεπεραστεί. Δυστυχώς, βρίσκεται και πάλι σε κρίσιμη κατάσταση. Εμφανίζεται, λοιπόν, εκεί, σε ένα φορείο όπου και παραμένει όλο το βράδυ. Ο ακρωτηριασμός του ενός ποδιού της την ίδια χρονιά είναι αναπόφευκτος. Μετά από αυτό η ψυχολογία της καταρρέει και κάνει δύο απόπειρες αυτοκτονίας.

  

Στις 13 Ιουλίου του 1954 φεύγει από τη ζωή… Έφυγε απο τη ζωη μια εβδομάδα αφότου έκλεισε τα 47 της χρόνια. 

 

Μαρία Κάλλας

Ή είσαι γεννημένος καλλιτέχνης ή δεν είσαι. Και παραμένεις καλλιτέχνης, αγαπητέ, ακόμα κι αν η φωνή σου είναι χαμηλότερη από πυροτεχνήματα. Ο καλλιτέχνης είναι πάντοτε εκεί.” είπε κάποτε...

Kανένας δεν μπορεί να αμφισβητήσει ότι υπήρξε κορυφαία προσωπικότητα, ελληνικός μύθος, η σημαντικότερη - ίσως- λυρική τραγουδίστρια του περασμένου αιώνα, που εξακολουθεί να λατρεύεται από εκατομμύρια φανατικών τριανταεννέα χρόνια από το θάνατό της. Ερωτευμένη με τον διασημότερο Έλληνα, τον Αριστοτέλη Ωνάση, μια εξίσου κορυφαία προσωπικότητα που συνεχίζει να γοητεύει , παρά το τραγικό του τέλος. Η καλύτερη όπερά της είναι η ίδια της η ζωή. Παραμυθένια, μελοδραματική και τραγική, μέσα από μια εντυπωσιακή διαδρομή από την άνοδο προς την πτώση.

Ελάχιστοι έχουν δώσει τόσα στην τέχνη τους όσα η πρώτη ντίβα του λυρικού τραγουδιού. Μια γυναίκα με ολύμπιο ταλέντο, γοητευτική, με προσωπική ζωή που αντικατοπτρίζει την τραγική πορεία των ηρωίδων που ενσαρκώνει. Ένας μύθος που έκανε όλους τους Έλληνες υπερήφανους.

 

 

 

Ισιδώρα Ντάνκαν

Μια “ξυπόλητη χορεύτρια” με εκρηκτική ιδιοσυγκρασία, που δεν χωρούσε στους άκαμπτους κώδικες του κλασικού μπαλέτου. Το "μαύρο πρόβατο του χορού"...

  Λάτρις της Ελλάδας, κομμουνίστρια κι αμφισεξουαλική. Θεωρήθηκε, μάλιστα, από πολλούς, μητέρα του σύγχρονου χορού, με χορογραφίες εμπνευσμένες από την αρχαία ελληνική χορογραφία.

“Γνήσια θυγατέρα της Τερψιχόρης” χαρακτηρίζει τη “δεσποινίδα Ισιδώρα Δόνκαν” το πρόγραμμα  της παράστασης του Βασιλικού Θεάτρου της Αθήνας,όπου η Ισιδώρα Ντάνκαν εμφανίζεται το 1903. Όταν τη ρωτούν ποιός την έμαθε να χορεύει, η αυτοδίδακτη Ισιδώρα δίνει μια αφοπλιστική απάντηση:”Η Τερψιχόρη”. Στην πραγματικότητα, εκείνος που τη δίδαξε δεν ήταν παρά η κίνηση των κυμάτων, το φύσημα του ανέμου και τα γλυπτά του Παρθενώνα, τα οποία μελέτησε στο Βρετανικό Μουσείο.

 Συχνά χορεύει με γυμνά πόδια, ντυμένη με έναν αρχαικό χιτώνα, μπροστά σε ένα απλό θαλασσί ριντό. Η φήμη της απλώνεται στο Παρίσι, στο Βερολίνο, στη Βιέννη και στην Αγία Πετρούπολη. Στη Βουδαπέστη χορεύει με κόκκινο χιτώνα μπροστά στους εκπροσώπους της αυστριακής μοναρχίας για να τιμήσει τους Ούγγρους επαναστάτες. Τρεις φορές επισκέπτεται την Ελλάδα και ονειρεύεται να ιδρύσει μια σχολή χορού στην Αθήνα.

 Η Ντάνκαν δεν διστάζει να καταργήσει τους αυστηρούς κανόνες του μπαλέτου σε μια άκρως πουριτανική εποχή, που σε καμία περίπτωση δεν βλέπει  με καλό μάτι τις καινοτομίες.  Όποιος βλέπει την “ξυπόλητη χορεύτρια” να χορεύει, μαγεύεται.  Εμπνέει την καλλιτεχνική αφρόκρεμα της εποχής της, όπως τον Ροντέν και τον Στανισλάφκσι.

 Δηλώνει φεμινίστρια καθώς και υπέρμαχος του ελεύθερου έρωτα. Αποκτά δύο παιδιά από δύο διαφορετικούς άντρες, αλλά δεν παντρεύεται κανέναν. Το 1913, η μοίρα της δίνει ένα πολύ άσχημο χτύπημα. Καθώς τα δύο της παιδιά επιστρέφουν με την νταντά τους, ο οδηγός αναγκάζεται να σταματήσει για να αποφύγει ένα τρακάρισμα. Βγαίνει για να βάλει χειρόφρενο και το αυτοκίνητο κινείται και πέφτει στον ποταμό Σηκουάνα.  Τα παιδιά της, δυστυχώς, πνίγονται. 

Μετά το δυστύχημα, πηγαίνει στην Κέρκυρα όπου ζει εκεί για αρκετό καιρό με την Ιταλίδα ομοφυλόφιλη ηθοποιό, την Ελεονώρα Ντούζε. Ταξιδεύει, λίγο αργότερα, στην επαναστατημένη Ρωσία, επιστρέφοντας ως σύζυγος του μεγάλου ποιητή Γεσένιν. Αποφασίζει να φύγει μαζί με τον σύζυγό της στην Αμερική. Η αποδοχή που δέχονται είναι κακόβουλη. Ο Γεσένιν, αποφασίζει να επιστρέψει στην πατρίδα του γιατί δεν αντέχει να αντιμετωπίσει την κατάσταση που επικρατεί. Ένα χρόνο αργότερα αυτοκτονεί.

Η Ισιδώρα Ντάνκαν, συντετριμμένη, απομονώνεται στη Νίκαια της Γαλλίας όπου ξεκινά τη διδασκαλία χορού. Πραγματοποιεί πολλές περιοδείες και ιδρύει σχολές χορού σε αρκετές πόλεις. “Isadorables” είναι το παρατσούκλι με το οποίο έμειναν γνωστοί οι μαθητές της.

Μαρία Κιουρί

" Να θυμάσαι ότι θα βρεις εκείνη τη μοναδική αγάπη που είναι σωστή για εσένα, αλλά για κάποιο λόγο δε θα κρατήσει για πάντα..."

Η Μαρία Κιουρί πρόσφερε στην ανθρωπότητα ένα δώρο που άσκησε καταλυτική επίδραση στην ανάπτυξη της επιστήμης και της τεχνολογίας του 20ού αιώνα.

Στα 15 της χρόνια, τελείωσε το λύκειο στη Βαρσοβία, έχοντας έρθει πρώτη στην τάξη της. Η χώρα βρίσκεται υπό ρωσική κατοχή και η πρόσβαση των γυναικών στην ανώτατη εκπαίδευση είναι απαγορευμένη. Εκείνη όμως παρακολουθεί μαθήματα στο ημιπαράνομο Πλωτό Πανεπιστήμιο, το οποίο διευθύνουν Πολωνοί καθηγητές. Κατάφερε να προσχωρήσει στα πρωτοποριακά ρεύματα της εποχής της κι εργάστηκε για έξι χρόνια ως γκουβερνάντα.

Το 1891 μετακομίζει στο Παρίσι και γράφεται στη Σορβόνη. Περνά τα φοιτητικά της χρόνια με μοναστηριακή λιτότητα. Η μοναδική τροφή της είναι τσάι, ψωμί και βούτυρο. Παίρνει το ένα πτυχίο μετά το άλλο και αριστεύει στα μαθηματικά και τη φυσική.

Το 1894 παντρεύεται τον Πιερ Κιουρί ( το πατρικό της επώνυμο ήταν Σκλοντόφσκα) - ένα λιγομίλητο και αρκετά συνεσταλμένο χημικό. Το ζευγάρι μένει σε μια μικροσκοπική σοφίτα μιας τετραώροφης πολυκατοικίας κι αφοσιώνεται στην επιστημονική έρευνα. Η Μαρία Κιουρί, εμπνεύστηκε από τις ανακαλύψεις ενός σύγχρονού της, Γάλλου φυσικού, του Ανρί Μπερεκέλ κι αποφασίζει να μελετήσει τη μυστηριώδη ακτινοβολία που εκπέμπεται από μια ένωση του ουρανίου.

Ανακαλύπτει ότι το ουράνιο δεν είναι το μοναδικό χημικό στοιχείο που εκπέμπει ακτινοβολία.

Κάνει μια ιδιαίτερα ιδιοφυή επιστημονική υπόθεση: πρέπει να υπάρχει και κάποιο άλλο στοιχείο που να εκπέμπει ακτίνες ή σωματίδια υψηλής ενέργειας. Βαφτίζει αυτό το φαινόμενο ραδιενέργεια και μαζί με τον άντρα της θέτουν σκοπό ζωής την απομόνωση αυτού του μυστηριώδους στοιχείου.

Ήξεραν τί έκανε αυτό το στοιχείο αλλά δεν γνώριζαν πώς θα το απομόνωναν αφού δεν απαντάται στη φύση. Πρώτα απομονώνουν το πολώνιο - που το ονόμασαν έτσι "προς τιμήν της πατρίδας ενός από εμάς".

Αυτό όμως που έψαχναν ήταν το πιο ισχυρό ραδιενεργό στοιχείο, το ράδιο. Τέσσερις τόνοι μεταλλεύματος πέρασαν από το εργαστήριο των Κιουρί μέχρι να το απομονώσουν λιγότερο από ένα γραμμάριο ραδίου.

Η αυστριακή κυβέρνηση τους παραχώρησε έναν τόνο μεταλλεύματος, αλλά το υπόλοιπο το αγόρασαν οι Κιουρί με τα λίγα χρήματα που είχαν. 

Αφού πέρασαν 12 χρόνια παντρεμένοι, ο Πιερ Κιουρί χάνει τη ζωή του σε ένα δυστύχημα  με μια ιππήλατη άμαξα. Η Μαρία συνεχίζει μόνη...

Το 1911, παίρνει το δαύτερο Νόμπελ- για τη χημεία αυτή τη φορά καθώς απέδειξε την ύπαρξη του ραδίου.

Το τίμημα των επιλογών της όμως είναι βαρύ καθώς η ραδιενέργεια που εκπέμπει το ράδιο είναι εξαιρετικά ισχυρή. Είναι σαν ένα δυνατό άρωμα που διαπερνά τα πάντα. Ό,τι βρεθεί κοντά του απορροφά μια ποσότητα ραδιενέργειας που έχει τρομακτικές έως και θανατηφόρες επιπτώσεις.

Νάντια Κομανέτσι

 

 

Αριθμός 10... Αν ο κόσμος θυμόταν μόνο ένα πράγμα για εκείνη, θα ήταν αυτό...

Μια μικροκαμωμένη κοπέλα, η οποία το 1976, στην Ολυμπιάδα του Μόντρεαλ, εντυπωσίασε όλη την υφήλιο με τη χάρη και την ευκινησία της, θα μείνει στη μνήμη όλων ως η πρώτη αθλήτρια της γυμναστικής που της δόθηκε το άριστα για τις τέλειες επιδόσεις της. Και δεν ήταν μόνο ένα...Αλλά επτά  τα δεκάρια που της απένειμαν οι κριτές... 

Η Νάντια Κομανέτσι πήγε στο ειδικό σχολείο για αθλητές, όπου έκανε τέσσερις ώρες την ημέρα γυμναστική και πέντε ώρες μάθημα. Στα επτά της χρόνια -μικρότερη από κάθε άλλη- κατετάγη 13η στο Εθνικό Πρωτάθλημα Νέων της Ρουμανίας. Την επόμενη χρονιά ήταν πρώτη. Το 1975 κερδίζει το χρυσό τους Πανευρωπαικούς και ανακηρύσσεται από τηον Παγκόσμια Ομοσπονδία Γυμναστικής, αθλήτρια της χρονιάς. Το 1976 ήταν η μεγάλη της χρονιά. Συμμετέχει στους Ολυμπιακούς αγώνες του Μόντρεαλ. Ήδη, την πρώτη μέρα των αγώνων, παίρνει από έναν κριτή το πρώτο δεκάρι στην ιστορία της γυμναστικής. Τις επόμενες πέντε μέρες παίρνει άλλα έξι δεκάρια και κερδίζει συνολικά τρία χρυσά μετάλλια - ασύμμετροι ζυγοί, δοκός και σύνθετο ατομικό- ένα αργυρό κι ένα χάλκινο. Ήταν μόλις 14 ετών ,είχε ύψος 1,5 μέτρο και ζύγιζε 39 κιλά. Η συμμετοχή της στους αγώνες δεν άφηνε και πολλά περιθώρια αισιοδοξίας, καθώς ήταν τραυματισμένη στο πόδι και πονούσε πολύ. Οι  ασκήσεις της, γεμάτες χάρη και φρεσκάδα, ήταν πολύ πιο δύσκολες από αυτές που συνηθίζονταν μέχρι τότε και τα άλματα στο έδαφος και στους ασύμμετρους ζυγούς, εντυπωσιακά επικίνδυνα. Η άνεσή της στη δοκό , η καταπληκτική ηρεμία της σε κάθε κίνησή της και η πρωτοτυπία των ασκήσεών της, έκαναν την Κομανέτσι μοναδική. Έπειτα από αυτήν, είπαν ότι το άθλημα έγινε πολύ πιο δύσκολο και εξαιρετικά δημοφιλές. Η ίδια, μέσα σε λίγες ώρες, είχε γίνει το πρόσωπο της ημέρας. Είναι χαρακτηριστικό ότι το κομπιούτερ των αγώνων δεν είχε ρυθμιστεί μέχρι το 10 κι έτσι την πρώτη φορά έδειξε 1. `Ηταν η πιο νέα που κέρδισε το βραβείο αυτό κατά τη διάρκεια της διοίκησης του Νικολάε Τσαουσέσκου.

 

Coco Chanel

“Ψάξε για τη γυναίκα μέσα στο φόρεμα. Αν δεν υπάρχει γυναίκα, δεν υπάρχει φόρεμα.” 

 

Η Coco Chanel είναι ένας μύθος. Eίναι η γυναίκα που ήρθε για να αλλάξει ριζικά την ιστορία της μόδας.

 Μέχρι το 1900, το γυναικείο σώμα ήταν “κορνιζαρισμένο”, φετιχοποιημένο, “εγκλωβισμένο” μέσα σε κορσέδες, ένα “έκθεμα” για το ανδρικό βλέμμα. Χάρη σε εκείνη, το “άκαμπτο” κορμί, παραχωρεί τη θέση σε ένα σώμα που είναι πια “υγιές, ευφυές και προοδευτικό”.

 Η γυναικεία φιγούρα απαλλάσσεται από τα φτερά, τις δαντέλες και τους φιόγκους της Belle Epoque. Γίνεται τώρα πια πιο φυσική και λειτουργική. Η πειθαρχία παύει να επιβάλλεται με τις μπαλένες και το ανελέητο σφίξιμο των κορδονιών. Οι γυναίκες αρχίζουν να προσέχουν την εμφάνισή τους με την υγιεινή διατροφή, την άσκηση, την επαφή με τη φύση. Γύρω στο 1925, αρχίζει να ολοκληρώνεται αυτή η αλλαγή με την καθοριστική συμβολή τη Κοκό. Και ποιά γυναίκα δεν έχει φορέσει κάτι από Σανέλ ή κάτι που εμπνεύστηκε η σπουδαία σχεδιάστρια και παραλλάχτηκε στο χρόνο; 

 

 Η Σανέλ εισάγει στο γυναικείο ντύσιμο ένα νέο λεξιλόγιο. 

Ριχτές ζακέτες, πλεχτά υφάσματα, βραδινά φορέματα χωρίς μανίκια, τα blazer, τα γυναικεία παντελόνια,τα παντελόνια καμπάνα, τα strapless φορέματα, οι πλισέ φούστες, τα jersey ταγιέρ, τα πουλόβερ με γυριστό λαιμό, το περίφημο “μικρό μαύρο φόρεμα”, τα ντραπέ τουρμπάνια,τα μικρά καπέλα, οι καμπαρντίνες, οι γόβες χωρίς φτέρνα (δίχρωμες- μπεζ με μαύρη μύτη), η ζώνη και η καπιτονέ τσάντα με αλυσίδα, τα κοσμήματα με τη φόρμα της καμέλιας (το αγαπημένο της λουλούδι), οι γυναικείες πιτζάμες, το unisex στυλ, το gypsy loοk... Και όλα αυτά γίνονται ενθουσιωδώς δεκτά...

 

“Βαλεντίνα, η πρώτη Εύα στο Διάστημα”. 

Ξανθιά με γαλανά μάτια, εργάτρια σε υφαντουργείο και ερασιτέχνις αλεξιπτωτίστρια, η Τερέσκοβα ήταν κόρη αγρότη που είχε σκοτωθεί στο Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο και εργάτριας σε υφαντουργείο. Ξεκίνησε να δουλεύει όταν ήταν μόλις 16 ετών και δεν είχε καθόλου πανεπιστημιακή μόρφωση. Ωστόσο, είχε γοητευτεί από τη θριαμβευτική πτήση του Γκαγκάριν. Όπως είχε πει, εκείνη η μέρα ήταν η πιο συναρπαστική της ζωής της. Ονειρευόταν, λοιπόν, να φτάσει κάποια στιγμή κι εκείνη στα αστέρια. Ο Χρουστσόφ, ήθελε να καταφέρει ένα εντυπωσιακό πλήγμα στις ΗΠΑ, τότε, στο πλαίσιο του ανταγωνισμού για την κατάκτηση του Διαστήματος. Σκέφτηκε, λοιπόν, να στείλει την πρώτη γυναίκα στο Διάστημα. Προτιμούσε μια συνηθισμένη Ρωσίδα, κάποια εργάτρια ή αγρότισσα.

Τα λόγια της κάνουν το γύρω του κόσμου και συγκλονίζουν: “Εδώ Γλάρος. Βλέπω τον ορίζοντα. Ένα απαλό μπλε, μια μπλε λωρίδα. Είναι η Γη. Πόσο όμορφη είναι.” Και κάνει το γύρω της Γης επί τρεις μέρες, παρόλο που η Τερεσκόβα αισθανόταν ναυτί και ταλαιπωρία σε μεγάλο μέρος της πτήσεως Σύνολο 48 περιστροφές, διάρκειας 88 λεπτών η καθεμία, διανύοντας μια συνολική απόσταση 1,93 εκατομμυρίου χιλιομέτρων. Η Τερέσκοβα κατάφερε κάτι σπουδαίο. Ξεπέρασε όλα τα ρεκόρ των Αμερικανών Αστροναυτών και δήλωσε:”Τώρα, οι άντρες μας δεν θα νιώθουν μόνοι στο Διάστημα.”.

Η πτήση της δυναμικής Τερέσκοβα- της πρώτης γυναίκας στο Διάστημα- κατέρριψε ακόμα ένα ανδρικό οχυρό. Μετά από εκείνη, χρειάστηκαν να περάσουν 20 χρόνια περίπου μέχρι να ταξιδέψει η επόμενη γυναίκα στο διάστημα. Η Βαλεντίνα, τιμήθηκε με πολλά βραβεία, ανάμεσά τους και το βραβείο Λένιν. Επίσης, έγινε επίτιμη δημότης σε περισσότερες από πενήντα πόλεις της ΕΣΣΔ, αντισυνταγματάρχης του σοβιετικού στρατού, πρόεδρος της επιτροπής των Σοβιετικών Γυναικών, μέλος της Κεντρική Επιτροπής του Κομμουνιστικού Κόμματος και του προεδρείου του Ανώτατου Σοβιέτ.Επίσης, της απονεμήθηκαν οι τίτλοι του «`Ηρωα της Σοσιαλιστικής Εργασίας της Τσεχοσλοβακίας», του «`Ηρωα της Εργασίας» του Βιετνάμ και του «`Ηρωα της Μογγολίας» (στην περίπτωσή της μάλλον «ηρωίδας»...), ενώ το 1990 ανακηρύχθηκε επίτιμη διδάκτορας του Πανεπιστημίου του Εδιμβούργου.

Επίσης, ο κρατήρας Τερέσκοβα, στο βόρειο ημισφαίριο της αόρατης πλευράς της Σελήνης, διαμέτρου 31 χιλιομέτρων, ονομάσθηκε έτσι προς τιμή της. Από το γάμο της με τον αστροναύτη Αντριάν Νικολάγιεφ, απέκτησε μία κόρη, την Έλενα. Αυτό το κορίτσι, ήταν το πρώτο παιδί από γονείς που είχαν ταξιδέψει και οι δύο στο διάστημα... Στις 5 Απριλίου του 2008, στην Αγία Πετρούπολη συμμετείχε στη λαμπαδηδρομία των Θερινών Ολυμπιακών Αγώνων του 2008. 

Η Τερεσκόβα, έγραψε τη δική της μεγάλη ιστορία, καθώς όχι μόνο ήταν η πρώτη γυναίκα που πήγε στο διάστημα, αλλά υπήρξε και η πρώτη και μέχρι σήμερα η μοναδική γυναίκα με τον βαθμό του πτεράρχου  στη σοβιετική αλλά και στη ρωσική πολεμική αεροπορία.

 

Μάγια Αγγέλου

"Δεν πρέπει ποτέ να κάνεις πρώτη σου προτεραιότητα κάποιον που σε βλέπει απλά σαν μια εναλλακτική λύση."

Η Μάγια Αγγέλου ήταν από τις σπουδαιότερες Αμερικανίδες ποιήτριες και συγγραφείς, από τις μεγαλύτερες μορφές της παγκόσμιας λογοτεχνίας, καθώς και από τις σημαντικότερες καλλιτεχνικές μορφές της Αμερικής κατά την τελευταία 50ετία. Βραβευμένη ποιήτρια, πεζογράφος, καθηγήτρια πανεπιστημίου κι ακτιβίστρια, η οποία ανέδειξε την εμπειρία του να είναι κανείς Αφρικανικής καταγωγής στις Ηνωμένες Πολιτείες.

Στα 16 της γεννά το μοναδικό της γιο και οφείλει να κάνει τα πάντα για να τον αναθρέψει. Συνεργάζεται με τον Μάρτιν Λούθερ Κινγκ, ακολουθεί τον Βουσούμζι Μάκε - τον Νοτιοαφρικάνο μαχητή- στο Κάιρο, συναντά τον αφροαμερικανό ακτιβιστή Μάλκολμ Χ στην Γκάνα κι επιστρέφει στις Ηνωμένες Πολιτείες για να εργαστεί μαζί του αλλά εκείνος δολοφονείται ακριβώς μετά…

Το επώνυμό της, Αγγέλου, προήθλε από τον ελληνικής καταγωγής σύζυγό της (Enistasios Angelos), το οποίο αποφάσισε να κρατήσει μετά από το χωρισμό τους το 1954.

Το " Ι Know Why the Caged Bird Sings" είναι το πρώτο της βιβλίο, το 1970. Ένα βιβλίο καθαρά αυτοβιογραφικό που σημειώνει μεγάλη επιτυχία. Τις επόμενες δεκαετίες γράφει ακόμα έξι τόμους, δημοσιεύει ποιήματα, γράφει σενάριο ταινίας, παρουσιάζει τηλεοπτική εκπομπή κι εμφανίζεται στην τηλεοπτική σειρά «Ρίζες».

To 1956 η Αγγέλου κυκλοφορεί το άλμπουμ "Miss Calypso" To 1969 εκδίδει το δίσκο The Poetry οf Maya Angelou με απαγγελίες ποιημάτων της.>Tέλος, το 2014, κυκλοφορεί ένα μουσικό αφιέρωμα στην ποίηση της Μάγιας Αγγέλου, με τίτλο Caged Bird Songs. Είναι λίγο πριν το θάνατό της.

Η Μάγια Αγγέλου, μπορεί να μην είχε ποτέ φοιτήσει στο Πανεπιστήμιο, κατάφερε όμως να γίνει καθηγήτρια πανεπιστημίου παίρνοντας την έδρα «Reynolds Professor of American Studies» και διδάσκοντας Αμερικανικές σπουδές στο Wake Forest University, του Winston-Salem Το σπουδαιότερο είναι ότι ήξερε τόσα πολλά για τη ζωή από δικές της εμπειρίες. Ίσως ακόμα και σε όλα τα πανεπιστήμια του κόσμου να φοιτούσε, να μην κατάφερνε να μάθει όλα όσα της δίδαξε η ίδια η ζωή… που στάθηκε ιδιαίτερα σκληρή για εκείνη…