Αν κανείς παρακολουθήσει κάποια από τις ταινίες της δεκαετίας του πενήντα, είτε αυτές που παρήγαγε η κινηματογραφική βιομηχανία του Χόλυγουντ, είτε ο ελληνικός η οποιοσδήποτε άλλος κινηματογράφος, θα έβλεπε μια τελείως διαφορετική, ανάγνωση των κοινωνικών δεδομένων. Η ανθρωπότητα είχε μόλις βγει από ένα φονικό παγκόσμιο πόλεμο και εκατομμύρια νέοι άνθρωποι, είχαν βρει τον θάνατο στα πεδία των μαχών, μαζί με τα εκατομμύρια των αμάχων. Ο θάνατος εκατομμυρίων νέων ανθ΄ρωπων, αποτελεί ένα σοκ για οποιαδήποτε κοινωνία, καθώς πέρα από το βαρύ πένθος στις οικογένειες των θυμάτων, στέρησε ένα μεγάλο μέρος από την επόμενη γενιά σε παγκόσμιο επίπεδο. Ένα τέτοιο σοκ κάνει τις κοινωνίες να αναλογιστούν τις αξίες της ζωής και να κατανοήσουν το βαρύ τίμημα της βίας.

Οι ταινίες εκείνης της εποχής ήταν κυρίως ηθικοπλαστικές και έφτιαχναν τις βάσεις για έναν κόσμο όπου οι αξίες που κυριαρχούσαν, είχαν κυρίως να κάνουν με την επικράτηση του καλού πάνω στο κακό, είτε επρόκειτο για μια ρομαντική χολυγουντιανή ταινία, ήταν για κάποιο ηθικοπλαστικό δράμα του ιταλικού του ελληνικού ή οποιουδήποτε κινηματογράφου. Οι άνθρωποι μπορούσαν να πηγαίνουν στο γήπεδο, να επευφημήσουν την αγαπημένη τους ομάδα και άντε το πολύ να πετάξουν μια βρισιά σε κάποιο διαιτητή ή σε κάποιον παίκτη της αντίπαλης ομάδας. Οι φίλαθλοι και οι οπαδοί των ομάδων κάθονταν όλοι μαζί ανάμικτα. Που και που που θα γινόταν κάποιος μικρός καυγάς στην εξέδρα που θα τέλειωνε γρήγορα, καθώς θα παρέμβαιναν οι ψυχραιμότεροι.

Αυτή η ηθικοπλαστική περίοδος τέλειωσε όταν τον Νοέμβριο του 1963 δολοφονήθηκε στις ΗΠΑ ο Τζον Κένεντι. Ήταν το τέλος της εποχής της αθωότητας. Από τότε η όποια πρόοδος που σημειώθηκε στην ανθρωπότητα και στον τρόπο της ζωής παγκόσμια, τα πράγματα δηλαδή που άλλαξαν προς το καλό τον τρόπο της ζωής μας, συνοδεύτηκε και από μια προοδευτική αύξηση των αρνητικών φαινομένων. Η βία και η αντιπαλότητα άρχισαν να γίνονται προοδευτικά ένα από τα φαινόμενα της εποχής.

Από τότε η πρόοδος σε μεγάλους τομείς που άλλαζαν τον τρόπο που που ζούμε, όπως η πρόοδος της επιστήμης και της τεχνολογίας, η πρόοδος στην αναγνώριση των ίσων δικαιωμάτων, η κατανόηση των δημοκρατικών θεσμών και πολλά άλλα, σχεδόν πάντοτε θα συνοδευόταν και από μια διάβρωση σε αρνητική κατεύθυνση.

Είναι δύο χαρακηριστικά παραδείγματα για να καταλάβει κανείς την περίεργη μοίρα αυτού του πλανήτη, όπου το κάθε καλό σε κάποιον τομέα, δημιουργεί την εμφάνιση κάποιου Κακού, στον ίδιο ή σε κάποιον άλλο τομέα. Για παράδειγμα η εμφάνιση του χιπισμού στην δεκαετία του εβδομήντα, το "κίνημα των λουλουδιών" όπως το αποκαλούσαν κάποιοι, πολύ σύντομα πνίγηκε μέσα σε μια καταιγίδα ναρκωτικών. Στην δική μας εποχή η δημιουργία των Μέσων Κοινωνικής Δικτύωσης, που έδωσε στον καθένα την ευκαιρία να αποκτήσει την δική του φωνή μετατράπηκε στις μέρες σε ένα μέσο έκφρασης μίσους για οτιδήποτε δεν μας αρέσει.

Θα χρειαζόντουσαν τόμοι και τόμοι συγγραματων για να αναλύσει κανείς όλα τα φαινόμεα των τελευταίων εβδομήντα χρόνων που έχουν δημιουργήσει αυτόν τον θαυμαστό αλλά και βίαιο κόσμο μέσα στον οποίον ζούμε και που έχει πρόσφατα αποκτήσει και μια μεγάλη δόση παράνοιας. Ένα φαινόμενο που ήδη έχει αρχίσει να μας απασχολέι και θα μας απασχολήσει περισσότερο στις εποχές που έρχονται.

Το ελληνικό ποδόσφαιρο και ο οπαδισμός που ήρθε αυτές τις μέρες στην επικαιρότητα με τον πιο αποτρόπαιο τρόπο, με την δολοφονία του άτυχου 19χρονου Άλκη Καμπανού, είναι μια από τις κορυφές των παγόβουνων της βίας που έχει αξαπλωθεί σαν ιός στην ψυχή της κοινωνίας.

Το ελληνικό ποδόσφαιρο άρχισε να καταστρέφεται, όταν από την δεκαετία του `80 άρχισε να γίνεται μέσο πολιτικής επιρροής. Τα φαινόμενα της βίας που είχαν αρχίσει τότε να γιγαντώνονται, με τις συγκρούσεις των οργανωμένων οπαδών, κατά την διάρκεια, πριν ή και μετά τους αγώνες, μετά από κάποια χρόνια οδήγησαν σε μια ουσιαστική αυτοκατάργηση του ποδοσφαίρου, όταν άρχισε να απαγορεύεται στους οπαδούς της μιας ομάδας να παρακολουθούν τους αγώνες της ομάδας στο γήπεδο της αντίπαλης ομάδας. Αυτός ο τεράστιος εξευτελισμός δήλωνε με τον πιο ξεκάθαρο τρόπο ότι και οι ίδιες οι διοικήσεις των ομάδων και το πολιτικό συστημα ανεξάρτητα από ποιό κόμα βρισκόταν στην εξουσία, δεν μπορούσαν πια να διοικήσουν το ποδόσφαιρο που από τότε έγινε έρμαιο του χουλιγκανισμού και απομάκρυνε όλους τους κανονικούς υγιείς φιλάθλους και οπαδούς από τα γήπεδα.

Στην σημερινή εποχή το ποδόσφαιρο στην Ελλάδα είναι θύμα ενός ιδιότυπου γκανγκστερισμού, που όπως είναι φυσικό εκτρέφει φασιστοειδείς "ομάδες κρούσης", που θεωρούν καμάρι τους να δείρουν ή ακόμη και να σκοτώσουν οπαδούς κάποιων αντίθετων ομάδων. Μέσα στ` άλλα έχει προστεθεί και η διακίνηση ναρκωτικών σε κάποιες περιοχές που είτε οι μεν είτε οι δε θεωρούν δική τους περιοχή. 

Ο οπαδισμός ο ίδιος, ψυχαναλυτικά μπορεί να θεωρηθεί ανάλογα με την "ένταση" του, είτε ως μια απλή και άκακη εμμονή είτε και ως βαριά ψυχασθένεια. Είναι χαρακτηριστικό το ότι ο οπαδός "ενθέτει" την αγαπημένη του ομάδα μέσα στα στοιχεία της προσωπικότητας του. Αυτό που ρωτάμε είναι "τι ομάδα είσαι ;" και ο οπαδός απαντάει, "είμαι Ολυμπιακός, η Παναθηναϊκός, ή Πάοκ, ή Άτσεναλ ή Τσέλσι". Έχει κάνει δηλαδή την συνήθως τυφλή αγάπη του για μια ομάδα μέρος της προσωπικότητας του. Τι σημαίνει αυτό;. Σημαίνει ότι για τον "οπαδό" η προσωπικότητα του που πάσχει έτσι κι αλλιώς από έλλειψη "ταυτότητας", με την υιοθέτηση της ταυτότητας του οπαδού της όποιας ομάδας γίνεται αυτοδίκαια "κάτι". Όσο αυτόφωτη προσωπικότητα διαθέτει κάποιος, τόσο λιγότερο ο οπαδισμός ακυρώνει την κρίση του. Όσο η προσωπικότητα είναι μειονεκτική και η έλλεψη ταυτότητας το κυρίαρχο στοιχείο, τόσο η κρίση του ακυρώνεται και γίνεται "τυφλή".

Και το ίδιο φυσικά ισχύει και για τους οπαδούς των πολιτικών κομάτων, των ναρκωμανών, των "ματσο" ανδρών και οποιωνδήποτε άλλων.

Όταν η νόηση δεν βρίσκει επιχειρήματα, τότε η θέληση εκφράζεται βίαια.

Αυτά δεν ισχύουν ακριβώς για τους δολοφόνους του Άλκη, που είναι απλώς και κυριαρχικά εγκληματίες, που θα σκότωναν είτε γι αυτόν είτε για κάποιον άλλον λόγο.

Αλλά είπαμε η οπαδική βία είναι μια μόνο από τις κορυφές των βίαιων παγόβουνων στην ψυχή της κοινωνίας. Οι 19 γυναικοκτονίες της περασμένης χρονιάς και η αύξηση των μικρών γκανγκστερικών ομάδων ανηλίκων στις γειτονιές, που ξυλοκοπούν όποιων γουστάρουν, δείχνουν ότι η βία είναι μια παράμετρος της σημερινής ζωής και της μεγάλης κοινωνικής παράνοιας που ήδη αποτελεί ένα από τα φαινόμενα του παρόντος.  

Και με δυσκολία κρύβουν το τρομακτικό γεγονός ότι η βία και η πιο ακραία έκφραση της ο φόνος, δεν βρίσκουν στην ανθρώπινη ψυχή τις ίδιες αντιστάσεις που έβρισκαν παλιότερα.

Και όπως όλα δείχνουν τα πράγματα πριν γίνουν καλύτερα, θα γίνουν χειρότερα.

Η πανδημία η ίδια απέδειξε ότι το σοκ αυτής της παγκόσμιας κρίσης δεν ήταν αρκετή για να μας βάλει μυαλό, απεναντίας μαζί με την πανδημία, έγινε ιδιαίτερα εμαφνής η ήδη αναπτυσσόμενη κοινωνική παράνοια που ήταν αρκετη για να στείλει αρκετά εκατομμύρια στον τάφο.

Η ίδια η φύση, οι νόμοι του Σύμπαντος, αλλά και οι νόμοι του συλλογικού ασυνείδητου μας προειδοποιούν απλώς ότι η πορεία αν και επί μέρους έχει πολλά καλά, συνολικά είναι λάθος.

Αυτό επίσης μας λέει ένα πράγμα.

Το επόμενο σοκ θα είναι χειρότερο.