Όσοι έχουν ασχοληθεί για λίγο με κάποιο σπορ ξέρουν ότι για να τα πας καλά με κάποιο άθλημα χρειάζονται τρεις προϋποθέσεις 1) το φυσικό ταλέντο 2) η σκληρή δουλειά και 3) η ψυχολογία.

Από τα τρία αυτά η ψυχολογία είναι το πιο δύσκολα διαχειρίσημο μέγεθος. Και αυτό γιατί στην διάρκεια ενός αγώνα η ψυχολογία γίνεται το κυρίαρχο μέγεθος που ελέγχει τα άλλα δυο.

Στο φετινό, σε μεγάλο βαθμό συναρπαστικό Euro, πολλοί αγώνες θα μπρούσαν από μόνοι τους να αποτελέσουν ένα ενδιάφερον μάθημα ψυχολογίας. Ένα μάθημα ψυχολογίας ήταν ο τελικός ανάμεσα στην Αγγλία και την Ιταλία.

Υπήρξε όμως κι ένας άλλος ψυχολογικά ενδιαφέρων αγώνας.

Ο προημιτελικός ανάμεσα στην Γαλλία και την Ελβετία. Πριν αρχίσει το Euro πολλοί θεωρούσαν την Γαλλία- και δικαίως -ως ένα φαβορί για να το κατακτήσει. Όπως και στους προηγούμενους αγώνες τους οι Γάλλοι παίκτες μπήκαν στον προημιτελικό με την Ελβετία, με τον αέρα του φαβορί. Αυτό αν και κάποιες φορές μπορεί να λειτουργήσει θετικά, άλλες φορές μπορεί να λειτουργήσει αρνητικά και να οδηγήαει το "φαβορί" σε ψυχοογική νωθρότητα. Οι Γάλλοι έπαιζαν ψυχολογικά "τεμπέλικα" και έτσι σε κάποια στιγμή του αγώνα βρέθηκαν να χάνουν με ένα μηδέν. Παρ` όλα αυτά συνέχισαν να παίζουν με τον ίδιο τρόπο. Νωθρά. Έτσι κάποια στιγμή κοντά στην αρχή του δεύτερου ημιχρόνου, οι Ελβετοί που έπαιζαν με την αγωνία να διατηρήσουν το σκορ, κέρδισαν ένα πέναλτι. Αυτή ήταν μια στιγμή καταλυτική ψυχολογικά. ΟΙ Ελβετοί έγιναν ψυχολογικά το μεγάλο φαβορί και έτσι όπως ήταν η ροή του αγώνα, οι Γάλλοι έδειχναν στα πρόθυρα της κατάρρευσης. Έτσι όπως ήταν ως εκείνη τη στιγμή το παιχνίδι, οι Γάλλοι δεν έδειχναν με τίποτα ικανοί να ανατρέψουν ένα ενδεχόμενο 2-0 σε βάρος τους.

Το πέναλτι χτυπήθηκε, αλλά οι Ελβετοί το έχασαν. Εκείνη τη στγμή οι Ελβετοί κατέρρευσαν, ενώ οι Γάλλοι απελευθερώθηκαν, από την ψυχολογική υπνηλία.

Χωρίς κανέις να το καταλάβει οι Γάλλοι παίζοντας πράγματι εκπληκτικά και με την ψυχολογία στον ουρανό, εκεί που έχαναν με 1-0 που παραλίγο να γινόταν 2-0, βρέθηκαν να κερδίζουν με 3-1.

Εκεί έγινε πάλι το μοιοραίο σφάλμα. Ξαναέγιναν ψυχολογικά "φαβορί" και... τους πήρε πάλι ο ύπνος. Οι Ελβετοί λειτουργώντας μεθοδικά πέτυχαν άλλα δυο γκολ και ισοφάρισαν.

Φτάνοντας στα πέναλτι η ψυχολογία των Γάλλων ανεβοκατέβαινε, ενώ η ψυχολγία των Ελβετών ως "μη φαβορί" ήταν σταθερή. Είχαν ήδη κερδίσει μια σπουδαία αναγνώριση.

Στην διαδικασία των πέναλτι όλα κρίθηκαν από το τελευταίο πέναλτι, που επρόκειτο να το χτυπήσει το μεγάλο αστέρι της Γαλλίας, ο ΚΙλιάν Μπαπέ.

ΌΛο το βάρος είχε πέσει επάνω του και βλέποντας ένα κοντινό που έκανε η κάμερα στο πρόσωπο του έδειχνε, ότι δύσκολα θα μπορούσε να αντέξει το βάρος της στιγμής. Ο Κιλιάν Μπαπέ έχασε το πέναλτι και η Γαλλία αποκλείστηκε από την Ελβετία.

Ο τελικός ανάμεσα στην Αγγλία και την Ιταλία ήταν ένα ακόμη ενδιαφέρον μάθημα ψυχολογίας. Οι Εγγλέζοι σε επίπεδο εθνικών ομάδων έχουν μόνο μια κατάκτηση, όταν το 1966 νίκησαν στο Γουέμπλευ την Γερμανίοα με 4-2 και κέρδισαν το Παγκόσμιο Κύπελλο. Και από εκεί και πέρα τίποτα, ούτε σε επίπεδο παγκοσμίου κυπέλλου ούτε σε Euro. Κάπως περίεργο για την χώρα που "ανακάλυψε" το ποδόσφαιρο.

Αυτή τη φορά όμως, κάτι ήταν διαφορετικό. Έτσι καθώς η εθνική ομάδα της Αγγλίας προχωρούσε με σταθερότητα και σοβαρότητα, από αγώνα σε αγώνατο κοινό άρχισε να ζεσταίνεται. Όταν η Αγγλία έφτασε στο τελικό το κίμα ευφορίας είχε φτάσει στον ουρανό. Ο ομάδα είχε ήδη αποκτήσει το τίτλο "τα τρία λεοντάρια" από το έμβλημα της, με τους τρεις λέοντες, ενώ το σύνθημα "It`s coming home" ηχούσε από άκρη σε άκρη της Αγγλίας. Αυτό όμως μπορούσε να έχει θετική ή αρνητική αντίδραση πάνω στους παίκτες, καθώς στα μάτια των Άγγλων φιλάθλων, η Αγγλία δεν ήταν μόνο το φαβορί, αλλά ο τελικός έμοιαζε με κάτι διαδικαστικό με το οποίο θα ξεμπέρδευαν γρήγορα, για να το γιορτάσουν μετά πίνοντας μπύρες μέχρι το πρωί. Ήταν όμως ένας λογαριασμός χωρίς το ξενοδόχο καθώς οι Ιταλοί είναι παλιές "καραβάνες". Και από την άλλη ο αληθινός "ξενοδόχος" είναι πάντα η ψυχολογία. Η επιθυμία του δικού σου κοινού μπορεί να "συν", αλλά μπορεί να γίνει και "πλην".

Το πόσο "ασήκωτο" ήταν το βάρος που είχαν φορτωθεί οι παίκτες της εθνικής Αγγλία φάνηκε από τα πρώτα κιόλας δευτερόλεπτα, όταν ο στυλοβάτης της άμυνας της Αγγλίας Χάρι Μάγκουάιρ, φανερά πελαγωμένος, παραχώρησε κόρνερ χωρίς λόγο και χωρίς καμία πίεση. Σε όλη τη διάρκεια του αγώνα ο Χάρι Μαγκουαιρ, έδειχνε εκτός φάσης, παρ` όλο που είναι από τους πιο έμπειρους παίκτες αυτής της εθνικής. Η ανασφάλεια του Μαγκουάιρ και οι πολλές λάθος μεταβιβάσεις και άλλα λάθη στην διάρκεια του αγώνα, κατέβασαν ακόμη πιο χαμηλά την ψυχολογία των νεαρών παικτών της εθνικής Αγγλίας.

Στο δεύτερο όμως κιόλας λεπτό του αγώνα, η Αγγλία έβγαλε μια αιφνιδιαστική αντεπίθεση, μια υπέροχη σέντρα ακριβείας, που έφτασε στον Σω ο οποίος με ένα δύσκολο σουτ εν κινήσει διέλυσε τα δίχτυα της Ιταλίας. Έτσι το σκορ έγινε 1-0 υπέρ της εθνικής Αγγλίας πριν καν συμπληρωθεί το δεύτερο λεπτό. Για ένα πολύ μικρό χρονικό διάστημα, φάνηκε ότι τα όνειρα των Άγγλων είχαν ήδη γίνει πραγματικότητα. Για τα επόμενα 20 λεπτά οι Ιταλοί έμοιαζαν πελαγωμένοι, οι Άγγλοι έδειχναν ότι θα έφταναν σύντομα και σε δεύτερο γκολ. Όμως το δεύτερο γκολ δεν ήρθε ποτέ.

Και έτσι αυτό το ένα εξαιρετικό γκολ που είχαν πετύχει οι Άγγλοι στο δεύτερο κιόλας λεπτό έγινε ο μοιραίος παράγοντας, που καθόρισε και την εξέλιξη του αγώνα. Για τους Άγγλους παίκτες, που βρέθηκαν να προηγούνται ανέλπιστα, το γκολ που πέτυχαν και για την πολύ βεβαρημένη ψυχολογία τους, εξ αιτίας της μεγάλης προσδοκίας των Άγγλων φιλάθλων για νίκη, έγινε το "Άγιο Δισκοπότηρο", που έπρεπε να προφυλάξουν με κάθε τρόπο. Έτσι άρχισαν να υποχωρούν και να δίνουν χώρο στους Ιταλούς, στους οποίους έδωσαν συγχρόνως και χρόνο για να επαναφέρουν σε ισορροπία της ψυχολογία τους που είχε τραυματιστεί από το γρήγορο γκολ σε βάρος τους.

Στο δεύτερο ημίχρονο και με όλο και πιο αγχώδη ψυχολογία, οι Άγγλοι υποχώρησαν μέχρι τα όρια της μεγάλης περιοχής τους προσπαθώντας να διαφυλλάξουν αυτό το όπως αποδείχτηκε εύθραυστο 1-0. Οι Άγγλοι έδιναν χώρο και έχαναν σε ψυχολογία, οι Ιταλοί κέρδιζαν χώρο και ψυχολογία. Το 1-1, η ισοφάριση από τους Ιταλούς ήρθε μοιραία και δίκαια. Και οι Άγγλοι ήταν μάλλον τυχεροί που οι Ιταλοί δεν πέτυχαν και δεύτερο γκολ.

Μόνο στην παράταση κατάφεραν κάπως να ανασυνταχτούν και να φτιάξουν ευκαιρίες καθώς οι Ιταλοί είχαν υποχωρήσει σχετικά μετά την κούραση που είχε φέρει η υπερπροσπάθεια τους.

Η διαδικασία των πέναλτι είναι έτσι κι αλλιώς ψυχοφθόρα. Αλλά αυτό που ισχύει δεν είναι "η αγωνία του τερματοφύλακα πριν από τα πέναλτι". Το ψυχολογικό βάρος δεν είναι στον τερματοφύλακα αλλά σ` αυτόν που έχει την ευθύνη να σουτάρει και να βάλει το γκολ, ενώ τα πόδια συχνά τρέμουν και το μυαλό είναι σε κομφούζιο.

Αυτοί που κυρίως απέτυχαν στην εκτέλεση του πέναλτι και από τις δυο ομάδες ήταν και αυτοί που όλοι περίμεναν να τα εκτελέσουν με επιτυχία.

Για τον 19χρονο Σάκα που ανέλβε να εκτελέσει το τελευταίο πέναλτι για την Αγγλία και που θα μπορούσε να την κρατήσει ζωντανη, το βάρος ήταν πολύ μεγάλο. Ο Ιταλός τερματυφύλακας απέκρουσε με επιτυχία και το δικό του πέναλτι και η Ιταλία κέρδισε το δεύτερο ευρωπαϊκό της μετά από 53 χρόνια.

Οι Εγγλέζοι θα πρέπει να προσπαθήσουν να συνέλθουν από το σοκ.