Για δεύτερη φορά μετά την πανδημία, η απειλή ενός Τρίτου Παγκόσμιου Πόλεμου κάνει την ζωή μας να μοιάζει με σενάριο επιστημονικής φαντασίας. 

Μια από τις μεγαλύτερες “κατάρες” της ανθρωπότητας είναι να βιώσεις πόλεμο. Να αποχαιρετάς τους αγαπημένους που πάνε να πολεμήσουν και να μην ξέρεις αν θα τους ξαναδείς. Να βλέπεις ολόκληρες οικογένειες να ξεκληρίζονται. Περιουσίες να λεηλατούνται και να καταστρέφονται. Άνθρωποι να μην έχουν που να μείνουν. Παιδιά να  πεινούν και να κλαίνε στους δρόμους. Από την ημέρα της εισβολής, η σκέψη μου είναι με αυτούς τους ανθρώπους στην Ουκρανία κι αυτό που πραγματικά με θλίβει είναι πως ούτε εγώ, ούτε κανένας μας δεν μπορούμε να κάνουμε κάτι για να διώξουμε τον εφιάλτη που ζουν. Η τύχη τους βρίσκεται στα χέρια κάποιων “μεγάλων” που αποφασίζουν δίχως συναίσθημα και συχνά χωρίς λογική. Διαβάζοντας διάφορες αναρτήσεις στα social media αντιλαμβάνομαι ότι όλοι μας θέλουμε να ακουστεί η φωνή μας και να λήξει ο πόλεμος. Μπορεί οι στίχοι του John Lennon, “Imagine”, “ο κόσμος να ζήσει σαν να είναι ένα” να απέχει κατά πολύ από την πραγματικότητα και να μην επιτευχθεί ποτέ. Ωστόσο, κανείς δεν μπορεί να μας στερήσει την ελπίδα για ένα καλύτερο αύριο. Για τα παιδιά μας…

Καθώς η κύρια έννοια μας αυτήν την εποχή εκτός από τον κορωνοιό, είναι ο πόλεμος στην Ουκρανία, έχει  ενδιαφέρον να ζητήσουμε από διάφορα πρόσωπα που έχουμε φιλοξενήσει στο παρελθόν στο klik, να μας μιλήσουν για αυτή την μεγάλη “περιπέτεια” που δεν ξέρουμε πού θα οδηγήσει την ανθρωπότητα. 

H εξαίρετη ιστορικός τέχνης μιλά στη νέα στήλη του Klik #Πόλεμος_2022. 

Για δεύτερη φορά μετά την πανδημία, η απειλή ενός Τρίτου Παγκόσμιου Πόλεμου κάνει την ζωή μας να μοιάζει με σενάριο επιστημονικής φαντασίας. Όπως ο Χίτλερ ήταν ο μοιραίος άνθρωπος που οδήγησε την ανθρωπότητα στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο έτσι και ο Πούτιν γίνεται ο μοιραίος άνθρωπος που ίσως τελικά οδηγήσει την ανθρωπότητα στον Τρίτο. Ποια η άποψή σας.

Δυστυχώς η ιστορία επαναλαμβάνεται και κύκλους κάνει. Οι πανδημίες και οι πόλεμοι είναι γνωστά και γνώριμα φαινόμενα της ανθρώπινης ύπαρξης σε αυτόν τον υπέροχο πλανήτη που έχουμε την τιμή να μας φιλοξενεί. Η ανθρωπότητα παλεύει με μολυσματικές νόσους και πολέμους από τους προϊστορικούς χρόνους, γεγονότα τα οποία έχουν επηρεάσει βαθιά την ανθρώπινη ιστορία.

Σήμερα από την μια ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας υποστηρίζει ότι η έξαρση των πανδημιών συνδέονται άμεσα με τις παρεμβάσεις στη φύση από τον άνθρωπο, από την άλλη οι πόλεμοι από μόνοι τους είναι καθαρά ανθρώπινη υπόθεση.

Συμπέρασμα: Όντας σοφότεροι είναι εν πολλοίς στο χέρι μας πλέον να ελέγξουμε, να μειώσουμε στο ελάχιστο, ακόμα και να αποτρέψουμε συνολικά απειλές που νομοτελειακά πάντα καταλήγουν σε ανθρώπινες απώλειες. 

Στην εποχή μας φαίνεται ξεκάθαρα ότι εθιμοτυπικές δικτατορικές πρακτικές βρήκαν γόνιμο έδαφος να εκκολαφθούν στην ταραγμένη ψυχοσύνθεση και στο όραμα της "Επανασταλινοποίησης” της Ρωσίας στο πρόσωπο του Vladimir Putin. Στα “Έργα και Ημέραι” του Στάλιν όπως και του Πούτιν ήταν και είναι μεταξύ άλλων και ο αφανισμός ενός τμήματος από τις ιστορικότερες κοινότητες του οικουμενικού Ελληνισμού, γι’ αυτό άλλωστε και η ισοπέδωση της Μαριούπολης. 

Ολοκληρωτικά καθεστώτα χάνονται στην αχλή του χρόνου, ήδη από το 430 π.Χ. ιδρύθηκε και εφαρμόστηκε μια πρώιμη μορφή ολοκληρωτισμού υπό τον Λεωνίδα Ι, Βασιλιά της Σπάρτης, όπου η κοινωνία αφοσιώθηκε αποκλειστικά στην διατήρηση της κρατικής στρατιωτικής δύναμης. Ο Πλάτων στην “Πολιτεία” περιέγραψε μια ολοκληρωτική κοινωνία με βάση την κάστα (φυλετική διάκριση σήμερα), στην οποία οι πολίτες ήταν υπηρέτες του κράτους, ενώ στο άμεσο παρελθόν βρίσκουμε τον Μουσολίνι (ιδρυτή και ηγέτη του φασιστικού κόμματος), τον Στάλιν (ο οποίος κυβέρνησε ως ο απόλυτος δικτάτορας της Σοβιετικής Ένωσης καθ’όλη την διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου) και τον Χίτλερ (μέγα δικτάτορα και ηγέτη του Εθνικοσοσιαλιστικού Κόμματος των Γερμανών Εργατών). Είναι αξιοσημείωτο πως το δυσοίωνο όραμα του “1984” έρχεται και επανέρχεται στο προσκήνιο κάθε φορά. Ο Βρετανός συγγραφέας George Orwell μέσα από την αντίθεση του στα ολοκληρωτικά καθεστώτα συνέγραψε το 1948, αντιστρέφοντας τα δύο τελευταία ψηφία στον τίτλο εξού και το “1984”, μια μυθοπλασία με υπόβαθρο την δυστοπία, το οποίο σήμερα καταδεικνύεται πιο επίκαιρο από ποτέ στον “πόλεμο” Ρωσίας Ουκρανίας αλλά και με την ευρύτερη έννοια.  

Ας ελπίσουμε για το καλό όλων ότι θα αποτραπεί ο όλεθρος, ενός πιθανού Τρίτου Παγκοσμίου Πολέμου, που ως διαφαίνεται μέχρι σήμερα είναι στα χέρια της Ρωσίας. 

“Σε όλους τους πολέμους, από τον Τρωικό μέχρι σήμερα, το κυριότερο κίνητρο υπήρξε η κλοπή, η αρπαγή, η λεηλασία” είναι τα λόγια του Ρωμαίου φιλόσοφου, Σενέκα. Στην περίπτωση του Βλαντιμίρ Πούτιν ποια θεωρείτε ότι είναι τα κίνητρά του;

Είναι προφανές ότι τα κίνητρα του δεν είναι αθώα, όταν μάλιστα έχει ως αφετηρία την κατάλυση της Ελευθερίας και της Δημοκρατίας, πόσο μάλλον όταν χρησιμοποιούνται ως εργαλείο ανθρώπινες ζωές. Ο Πούτιν είναι ξεκάθαρο ότι λειτουργεί βάση σχεδίου και περίμενε την κατάλληλη στιγμή για την προκείμενη εισβολή. Όντας εισβολή διότι περί αυτού επρόκειτο και όχι περί πολέμου. Με τους μαξιμαλιστικούς του στόχους παραβιάζει απερίφραστα την ανθρώπινη βούληση και τούτο διόλου τυχαίο αφού ονειρεύεται την αναβίωση της Σοβιετικής Ένωσης όπως εκείνος την γνώρισε στο άμεσο milieu του. Τα νεανικά του χρόνια τον βρίσκουν να ενηλικιώνεται κατα την διάρκεια της Χρυσής Εποχής της ένωσης του Σοβιέτ αλλά και τα χρόνια κατόπιν όπου η ΕΣΣΔ βίωσε θριαμβευτικά την νίκη της στον Β` Παγκόσμιο Πόλεμο. Εδώ ας θυμηθούμε το γεγονός όπου το Κρεμλίνο συνεργάστηκε στενά με τον Χίτλερ για να πετύχει τους σκοπούς του στην Πολωνία. Αυτά τα νεανικά κατάλοιπα φρονώ ότι έχουν διαποτίσει ολόκληρο τον ιστό του DNA του, εξού και οι αιματηρές πρακτικές και οι άρρωστες φιλοδοξίες της Ρωσίας που βλέπουμε σήμερα σε μια αέναη επανάληψη κατά τον Νίτσε ως “eternal recurrence”. Άλλωστε ο ίδιος o Πούτιν είχε ισχυριστεί ότι "Η κατάρρευση του Σοβιέτ ήταν η μεγαλύτερη γεωπολιτική τραγωδία του αιώνα.” 

Πολύ καλά τα είπε ο Σενέκα και ο παραλληλισμός εξαιρετικός. Οι δε Τρωάδες του Ευριπίδη μοιράζεται μια πλειάδα κοινών γνωρισμάτων ενός πολέμου που τα βλέπουμε 2.500 χρόνια μετά. Στην ουσία είναι ένα αντιπολεμικό έργο, που εδράζεται στην ανθρώπινη αλαζονεία ενώ ταυτόχρονος καταδικάζει την αδίστακτη κατάχρηση εξουσίας των νικητών έναντι των ηττημένων. Στην περίπτωση μας όμως ποιος θα είναι ο νικητής; Μάλλον όλοι θα είμαστε ηττημένοι αφού θα έχει διαλυθεί και εκτοπιστεί ένας Χριστιανικός και περήφανος λαός για χάριν ενός εγκληματία πολέμου εν έτη 2022.

Ο Βλαντιμίρ Πούτιν που μεγάλωσε με αντιδυτική ιδεολογία η οποία έγινε και επάγγελμα του όταν εντάχθηκε στη KGB, δεν έχει ξεχάσει σε καμιά στιγμή από τότε,  ότι ο «εχθρός» του ήταν και παραμένει η Δύση.  Πιστεύετε ότι η εκδίκηση που έχει μέσα του, θα μπορούσε να κάνει κάποτε τη Ρωσία του Πούτιν τη  μεγαλύτερη δύναμη;

Αν και πρώην πράκτορας της KGB και γνώστης πολλών διεθνών μυστικών είναι μάλλον ένα απατηλό όνειρο ότι η Ρωσία του κοινωνιοπαθή Πούτιν θα μπορούσε να γίνει η μεγαλύτερη δύναμη. Θα πρέπει να  λάβουν χώρα τεράστιες μετατροπές στα γεωπολιτικά δεδομένα. Οι καιροί έχουν αλλάξει άρδην και ανεπιστρεπτί, ο κόσμος ο ίδιος επίσης και η ενωμένη Ευρώπη και η γενική συσπείρωση της Δύσης με τις Ηνωμένες Πολιτείες και το Ηνωμένο Βασίλειο και των ευρύτερων δημοκρατικών συμμάχων είναι ένα εκρηκτικό κοκτείλ που πολύ δύσκολα καταναλώνεται. Χώρια τα μείζονα προβλήματα που προέκυψαν στο εσωτερικό της Ρωσίας και που θα προκύπτουν εις το διηνεκές.

Τις τελευταίες μέρες με τον θάνατο των δημοσιογράφων, τον βομβαρδισμό μαιευτηρίου  στη Μαριούπολη και την  πολυκατοικία που βομβαρδίστηκε στο Ιρπίν, οι άμαχοι φαίνεται να γίνονται όλο και περισσότερο στόχος. Τι γνώμη έχετε γι’αυτό;

Μα νομίζω ότι αυτή είναι μια πάγια τακτική του Πούτιν, ανακαλύψτε τον και ιστορικά. Με το να στοχεύει αμάχους και να βομβαρδίζει αδιακρίτως διαμηνύει την άρρωστη πρόθεση του, ότι εγώ δεν σταματώ πουθενά παρά μόνο στην υποταγή. Ο Νίκος Καζαντζάκης καθρεφτίζει απόλυτα αυτές τις πράξεις μέσα από δύο λέξεις, “Θέλει, λέει, να’ναι λεύτερος. Σκοτώστε τον”.

Η ρωσική εισβολή ώθησε τον πρόεδρο Ζελένσκι σε έναν διαφορετικό ρόλο, έναν ρόλο που στην αρχή φαινόταν ακατάλληλος για τον χαρακτήρα του. Συγκέντρωσε τους δικούς του ανθρώπους για να υπερασπιστεί το έθνος τους, ενίσχυσε επίσης τις δημοκρατίες του κόσμου με τρόπους που φαινόταν αδιανόητοι μόλις μια εβδομάδα πριν. Υποθετικά μιλώντας,  αν κάτι τέτοιο συνέβαινε στη χώρα μας, ποια πιστεύετε ότι θα ήταν η αντίδραση;

Ο Zelenskiy ως τώρα έχει αποδείξει ότι διαθέτει όλα τα χαρίσματα ενός αυθεντικού παλαιάς κοπής άξιου αρχηγού κράτους και έχει αναδειχθεί σε όλο το δυτικό κόσμο ως persona gratissima. Ποιός θα το περίμενε ένας άνθρωπος της 7ης τέχνης θα αποδεικνυόταν σε μια ήρεμη και αποφασιστική δύναμη εν μέσω πολέμου και ότι θα μας δίδασκε ανδρεία. Εμένα προσωπικά με έχει εντυπωσιάσει αυτή η παλικαρίσια συμπεριφορά. Δεν μπορεί παρα το μυαλό μου να πάει στην περίφημη φράση του μεγάλου Βρετανού πολιτικού Winston Churchill "We shall never surrender", απάντηση που έδωσε στους τότε Ναζί. Εδώ δεν συγκρίνω πρόσωπα και καταστάσεις απλά παραδειγματίζω, με την πεποίθηση ότι ακόμα υπάρχουν ήρωες. Και αναφέροντας για ήρωες μην πάμε μακριά αλλά στο άμεσο παρελθόν της πατρίδας μας, όπου μια "χούφτα" ανθρώπων κατάφερε να απωθήσει τον Τούρκικο ζυγό και εμείς σήμερα να απολαμβάνουμε την ελευθερία μας. Θα ήθελα να πιστεύω, αν και οι καιροί έχουν αλλάξει και ο κόσμος δεν έχει τις ίδιες αναζητήσεις και ο πληθυσμός έχει αναμειχθεί δραστικά με την εγκατάσταση άλλων φυλών και άλλων πεποιθήσεων και δεν ξέρω κατά πόσο θα είναι στο πλευρό μας, ότι αν χρειαστεί ο λαός μας και οι κυβερνώντες θα αποδείξουν για άλλη μια φορά την θέληση και το σθένος της ελληνικής φυλής. Υπό αυτή την έννοια, όπως ήταν το "Μολών λαβέ", που απάντησε ο Λεωνίδας στον Ξέρξη, όταν αυτός του ζήτησε να παραδώσει τα στενά των Θερμοπυλών. Το μόνο σίγουρο είναι ότι τώρα ο Zelenskiy καλείται να παίξει τον σημαντικότερο ρόλο της ζωής του… το Magnum Opus. 

Υπάρχει ένα κύμα συμπαράστασης στους Ουκρανούς πρόσφυγες που αυτή τη στιγμή πλησιάζουν τις 10.000. Τι θα μπορούσαμε να κάνουμε γι’αυτούς τους ανθρώπους που έχασαν “τη ζωή τους” ξαφνικά και βρίσκονται σε έναν ξένο τόπο;

Αυτό που θα πρέπει να κάνουμε δίχως άλλο είναι να επαναπροωθήσουμε τους παράνομους μετανάστες που φιλοξενούμε στην χώρα μας εδώ και χρόνια και να ανοίξουμε την αγκαλιά μας στους τόσο άδικα ταλαιπωρημένους Ουκρανούς, τους πραγματικούς πρόσφυγες πολέμου! Άλλωστε μια μεγάλη μερίδα από αυτούς είναι ελληνικής καταγωγής αλίμονο αν τους αφήναμε…

Ποιες οι προβλέψεις σας για το τέλος αυτής της μεγάλης περιπέτειας;

Μάλλον θα είναι μια μακραίωνη υπόθεση με τις ανάλογες καταστροφικές συνέπειες. Και πολύ φοβάμαι ότι αν παραδοθεί για κάποιο λόγο ο Ζελένσκι, που δεν νομίζω, εκεί είναι πιθανόν να ξεσπάσει ένας ανταρτοπόλεμος μεγατόνων, πέραν του επεκτατισμού που είναι στο πρόγραμμα. Είναι αλήθεια ότι ο Πούτιν δεν περίμενε αυτήν την αντίσταση από τον μάχιμο Ουκρανικό λαό και πορεύτηκε με λανθασμένες εκτιμήσεις. Τόσο μάλιστα που κάλεσε ακόμα και τους βάρβαρους μουσουλμάνους Τσετσένους μισθοφόρους! Σκεφτείτε το μακελείο!Σε κάθε περίπτωση όμως είναι ανεπίτρεπτο να χάνονται αθώες ζωές στον βωμό του οράματος ενός αδίστακτου απάνθρωπου και παράλογου προέδρου. Πρέπει να βρεθεί in promptu μια λύση και γρήγορα!