Εδώ και δύο εβδομάδες, και μέχρι τις 29 Μαΐου, το Museo del Novecento στο Μιλάνο υποδέχεται και παρουσιάζει το έργο του εξαιρετικού Ιταλού καλλιτέχνη Antonio Scaccabarozzi (1936-2008).

Η έκθεση με τίτλο «Progettare sconfinare» και σε ελληνική απόδοση «Προσχεδιασμός Υπέρβαση» στοχεύει μεταξύ άλλων, να αναδείξει τη δραστηριότητα του καλλιτέχνη μεταξύ ζωγραφικής, σχεδίου και περιβαλλοντικών installations παρουσιάζοντας περισσότερα από 80 ανέκδοτα έργα που ανήκουν τόσο στο αρχείο που διαχειρίζεται το έργο του καλλιτέχνη, «Archivio Antonio Scaccabarozzi», όσο και σε ιδιωτικές συλλογές.

Παρότι σε αυτή περιλαμβάνονται αρκετά από τα ιστορικά έργα του καλλιτέχνη -όπως αρκετά Fustellati(1972-1974), Prevalenze(1974-1979) κ.α.- η έκθεση «Προσχεδιασμός Υπέρβαση» καλεί τον επισκέπτη να αφεθεί στο ιδεολογικό υπόβαθρο των έργων που δημιούργησε ο Antonio αντλώντας έμπνευση από την Ελλάδα. Ενώ τα πρώτα χρόνια της καλλιτεχνικής του πορείας αντλούσε έμπνευση από τη Βόρια Ευρώπη, τα τελευταία δεκαπέντε πριν το θάνατό του ζώντας μεταξύ ελληνικών νησιών ( εξ ου και τα έργα με τίτλο Σέριφος, Σύμη) Αθήνας και Κηφισιάς, o Antonio επηρεάστηκε βαθιά από την αρχαία ελληνική και νεοελληνική κουλτούρα.

Χρησιμοποιώντας ένα ιδιαίτερο πλαστικό υλικό από σακούλες σκουπιδιών, συνέλαβε και «θωράκισε» με ένα τρόπο μοναδικό το φως του ελληνικού ουρανού, τη σκιά, το θρόισμα των δέντρων, το γαλάζιο της θάλασσας και το πράσινο των αγρών. Τα έργα του Essenzilali (1990-1995) –ένα εξ αυτών με ευθεία αναφορά στις κολώνες δωρικού ρυθμού που παρουσιάζεται στην έκθεση-, Barriere (1995-1996), Polietileni (1996-2004), Ekleipsis (2002-2003) και Banchise (2003-2005) είναι φτιαγμένα από πλαστικό και είναι οι πρωταγωνιστές αυτή της έκθεσης. Πρόκειται για έργα τα οποία γεννώνται από τη δημιουργική σπίθα που «όπλισε» το νου και κίνησε τα άκρα του Scaccabarozzi όταν αντίκρισε για πρώτη φορά τις σκιές που δημιουργούσαν οι κολώνες του Ναού του Ηφαίστου στο Θησείο.

Ακολουθώντας μια πολύ συγκεκριμένη γεωμετρική φόρμα, σμίλεψε το πλαστικό υλικό ανακυκλώνοντας την υπόσταση μιας απλής σακούλας σκουπιδιών σε πύλη ενός κόσμου χρωματιστών σκιών. Δε θα ήταν υπερβολικό αν κανείς χαρακτήριζε τα έργα αυτών των περιόδων, που θα παρουσιάζονται μέχρι τις 29 Μαΐου στο Museo del Novecento του Μιλάνο, ζωντανά.

Τα φύλλα των πλαστικών θροΐζουν στο πέρασμα του επισκέπτη αναγεννώντας τα ακούσματα της φύσης, οι διαφάνειες καλούν τον επισκέπτη να αντιληφθεί ότι η κάθε αλήθεια του δεν είναι παρά ένα αποτέλεσμα διήθησης μέσω των όποιων ιδεολογικών φίλτρων και ερεθισμάτων συναντά στο δρόμο του. Όρια και σχετικές θέσεις που ορίζουν υποκειμενικά την αλήθεια από τη δική μας πλευρά (di qua) και καλούν τον επισκέπτη να θυμηθεί ότι πρέπει να βρεθεί στην απέναντι πλευρά (di la), να διασχίσει το όριο για να αλλάξει πραγματικότητα. Και όπως επισημαίνει η διευθύντρια του αρχείου Antonio Scaccabarozzi και χήρα του καλλιτέχνη, κα Αναστασία Ρουχωτά, «βλέπουμε τα πάντα δια μέσου, η δική μας πραγματικότητα προκύπτει πάντα μέσω μιας άλλης εικόνας».

Μια σειρά πλαστικών έργων που εμπνέονται εξολοκλήρου από την Ελλάδα και κάποια άλλα που αποτυπώνονται ακόμη και σε φύλλα ελληνικών εφημερίδων.

Αξίζει να σημειωθεί ότι αυτή είναι η πρώτη έκθεση μετά θάνατον του Antonio Scaccabarozzi, στην οποία παρουσιάζονται προσωπικά αντικείμενα, προσχέδια, σημειώσεις και χαρτιά του καλλιτέχνη. Έτσι ο επισκέπτης έχει τη δυνατότητα να γνωρίσει και τη διαδικασία που ακολουθούσε ο  Antonio όταν έφτιαχνε τα έργα του.

Το αρχείο του καλλιτέχνη «Archivio Antonio Scaccabarozzi» υπό τη διεύθυνση της κας Αναστασίας Ρουχωτά συνεργάστηκε για την επιμέλεια της «Progettare sconfinare» με την διεθνούς φήμης επιμελήτρια κα Gabi Scardi, ενώ υποδέχθηκε στην προετοιμασία της έκθεσης και νεότερους επαγγελματίες παρέχοντάς τους την ευκαιρία πρόσβασης σε μοναδική τεχνογνωσία.

Σημειώνεται ότι αρχείο «Archivio Antonio Scaccabarozzi» έχει φροντίσει η έκθεση να είναι προσβάσιμη σε  άτομα με αναπηρία. Ειδικότερα, και ως αποτέλεσμα της συνεργασίας του με το «Fondazione Istituto dei Ciechi di Milano», έχει φροντίσει άτομα με προβλήματα όρασης να μπορούν να γνωρίσουν το έργο του Antonio περιλαμβάνοντας στην έκθεση έργα μεταφρασμένα σε γλώσσα Braille.

Το αρχείο ετοιμάζει επίσης ένα εξαιρετικό πολυτελή τόμο 260 σελίδων αφιερωμένο στο έργο του Antonio Scaccabarozzi το οποίο αναμένεται να εκδοθεί εντός Απριλίου με κείμενα Ιταλών και Γερμανών ιστορικών τέχνης. Περισσότερες πληροφορίες για το έργο του Αρχείου μπορείτε να βρείτε εδώ.