Τα σπουδαία κτίριά του αποτελούν αξιοθέατα και αναφέρονται ανάμεσα στα σημαντικότερα έργα της σύγχρονης αρχιτεκτονικής. Το έργο του χαρακτηρίζεται από ρευστές γραμμές και επιφάνειες, με τη χρήση νέων υλικών και λογισμικών σχεδιασμού.  Είναι ο άνθρωπος που δημιούργησε  το Walt Disney Concert Hall στο Λος Αντζελες, το Olympic Fish Pavilion στη Βαρκελώνη, το Dancing House στην Πράγα, το Ιδρυμα Louis Vuitton στο Παρίσι και το Μουσείο Guggenheim στο Μπιλμπάο, το Κτίριο που χορεύει στην Πράγα, το  Weisman Art Museum  στη Μινεάπολη και το Experience Music Project στο Σιάτλ. Δεν του απονεμήθηκε τυχαία  το βραβείο Πρίτσκερ το 1989 και τρία χρόνια πριν, το Προεδρικό μετάλλιο της Ελευθερίας από τον Obama.

 

Το Φεβρουάριο του 2000, συνέντευξή του στο περιοδικό Time, δήλωνε ότι τα δημιουργικά του γονίδια βρίσκονταν στον πατέρα του, στον παππού του, αλλά και στη μητέρα του, η οποία τον μύησε στην τέχνη που λατρεύει.

Στα 90 του χρόνια, ο Frank Gerry,  παραμένει ακούραστος και συνεχίζει να μας εκπλήσσει...

 "Οι άνθρωποι με ρωτούν αν είμαι καλλιτέχνης ή αρχιτέκτονας, αλλά πιστεύω  ότι είναι το ίδιο."

 

Tα πρώτα χρόνια

Ο Frank Gehry γεννήθηκε ως Frank Owen Goldberg στις 28 Φεβρουαρίου 1929 στο Τορόντο του Οντάριο του Καναδά. Πατέρας του ήταν ο Irving Goldberg και μητέρα του η Sadie Thelma. Ο Frank έχει μια μικρότερη αδερφή, την Doreen Gehry, η οποία έχει περάσει πάνω από 40 χρόνια ως εκπαιδευτικός.

Ήταν πολύ κοντά με τη γιαγιά του, η οποία βοήθησε να γαλουχηθεί η δημιουργική πλευρά του περνώντας χρόνο μαζί του χτίζοντας μικρές ξύλινες πόλεις στο σαλόνι. Ο παππούς του είχε ένα κατάστημα σιδηρικών από όπου έπαιρναν θραύσματα ξύλου για το κτίριο.

Η παιδική του ηλικία επηρέασε το στυλ αρχιτεκτονικής του, το οποίο περιλαμβάνει τη χρήση μη συμβατικών οικοδομικών υλικών, όπως περίφραξη με αλυσίδα, άβαφο κόντρα πλακέ και κυματοειδή χάλυβα. Ο Ghery είπε κάποτε: «Αλλά ο πατέρας μου πίστευε ότι ήμουν ονειροπόλος, δεν επρόκειτο να ισοδυναμούσα με τίποτα. Ήταν η μητέρα μου που πίστευε ότι ήμουν επιφυλακτικός στο να κάνω πράγματα. Θα με ενθάρρυνε».

Ο Frank Gehry μεγάλωσε σε μια εβραϊκή οικογένεια. Στο μπαρ mitzvah του δόθηκε το εβραϊκό όνομα «Εφραίμ» από τον παππού του, αν και δεν το χρησιμοποιεί ποτέ. Άλλαξε το όνομά του από Frank Owen Goldberg σε Frank O. Gehry λόγω του αντισημιτισμού που βίωσε στην παιδική του ηλικία.

 

Εκπαίδευση του

Η οικογένεια του Frank Gehry μετανάστευσε στις Ηνωμένες Πολιτείες το 1947, εγκαθιστώντας στην Καλιφόρνια. Σπούδασε στο Los Angeles City College. Ήταν επίσης οδηγός φορτηγού την ίδια περίπου εποχή. Αργότερα μετακόμισε στη Σχολή Αρχιτεκτονικής του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνια, όπου αποφοίτησε με πτυχίο Αρχιτεκτονικής το 1954.

Πριν από αυτό, ωστόσο, ο Frank Gehry δοκίμασε πολλά πράγματα πριν επιλέξει την αρχιτεκτονική. Οδηγούσε ένα φορτηγό, προσπάθησε να γίνει εκφωνητής ραδιοφώνου, στο οποίο παραδέχεται ότι δεν ήταν πολύ καλός. Δοκίμασε επίσης την καριέρα του χημικού μηχανικού αλλά δεν είχε πάθος για τον τομέα. Στη συνέχεια θυμήθηκε το παιδικό του πάθος για την κατασκευή φανταστικών πόλεων και τελικά επέλεξε την αρχιτεκτονική.

Μετά την ολοκλήρωση του πτυχίου του, απομακρύνθηκε λίγο από τον χώρο της αρχιτεκτονικής, ασχολούμενος με άλλες δραστηριότητες που δεν είχαν σχέση με την αρχιτεκτονική. Αυτό περιελάμβανε την ένταξη του στον στρατό των Ηνωμένων Πολιτειών.

Το φθινόπωρο του 1956, ο Frank Gehry μετακόμισε στο Cambridge της Μασαχουσέτης, με τη σύζυγό του, Anita Snyder για να εγγραφεί στη Σχολή Σχεδίου του Χάρβαρντ όπου σπούδασε πολεοδομία. Ωστόσο, έφυγε πριν ολοκληρώσει το πρόγραμμα.

Η καριέρα του Frank Gehry στην Αρχιτεκτονική

 « Η αρχιτεκτονική πρέπει να ‘μιλάει’ για το χρόνο και τον τόπο, αλλά να επιθυμεί τη διαχρονικότητά της.»

 

Ο Frank Gehry επέστρεψε αργότερα στο Λος Άντζελες αφού έμεινε για λίγο στη Μασαχουσέτη. Εργάστηκε για τον Victor Gruen and Associates. Εδώ είχε λάβει τη μαθητεία του ενώ ήταν ακόμη στη Σχολή Αρχιτεκτονικής του Πανεπιστημίου της Νότιας Καλιφόρνια.

Το 1957, σε ηλικία 28 ετών, του ανατέθηκε ένα έργο να σχεδιάσει την πρώτη του ιδιωτική κατοικία. Του δόθηκε αυτή η αποστολή μαζί με τον παλιό του συμμαθητή και φίλο Greg Walsh. Η κατασκευή πραγματοποιήθηκε στο Idyllwild της Καλιφόρνια. Ο σχεδιασμός του κτιρίου εξέφραζε ένα στυλ που αργότερα θα γίνει συνώνυμο με το μελλοντικό του έργο.

Το έργο, που είναι ένα ορεινό καταφύγιο, καταλάμβανε μια έκταση περίπου 2000 τετραγωνικών ποδιών. Ο σχεδιασμός του έργου ήταν μοναδικός, παρουσιάζοντας ισχυρή επιρροή από την Ασία, ειδικά το Shosoin Treasure House στη Νάρα της Ιαπωνίας. 

Το 1961, ο Frank Gehry μετακόμισε στο Παρίσι της Γαλλίας για να εργαστεί για τον Andre Remondet, έναν αρχιτέκτονα με έδρα το Παρίσι. Εργάστηκε εκεί για περίπου ένα χρόνο.

Το 1962, ο Gehry επέστρεψε στην Καλιφόρνια των Ηνωμένων Πολιτειών. Ίδρυσε το δικό του αρχιτεκτονικό γραφείο στο Λος Άντζελες της Καλιφόρνια, το οποίο μετονομάστηκε σε Frank Gehry and Associates το 1967. Η φίρμα άλλαξε αργότερα το όνομά σε σε Gehry Partners το 2001.

Όλες οι πρώτες προμήθειες που πήρε ο Frank Gehry στο δικό του γραφείο ήταν στην τοπική του Νότια Νότια Καλιφόρνια. Σχεδίασε πολλές εμπορικές κατασκευές χρησιμοποιώντας καινοτόμα σχέδια όπως το Santa Monica Place. Σχεδίασε επίσης κτίρια κατοικιών όπως το Norton House στη Βενετία της Καλιφόρνια.

Από τα πρώτα του έργα, ωστόσο, το πιο εμβληματικό σχέδιό του είναι αναμφισβήτητα η ανακαίνιση της δικής του κατοικίας στη Σάντα Μόνικα. Η ανακαίνιση περιελάμβανε ένα μεταλλικό εξωτερικό κυρίως από κυματοειδή χάλυβα και έναν φράχτη με αλυσίδα που περιβάλλει το μπανγκαλόου. Αυτό το avant-garde σχέδιο του Frank Gehry τράβηξε την προσοχή του αρχιτεκτονικού κόσμου.

 

Ο Frank Gehry τιμήθηκε με το Pritzker Architecture Prize το 1989. Πρόκειται για ένα από τα πιο σημαντικά βραβεία στον κόσμο της αρχιτεκτονικής. Βραβεύτηκε για τα καινοτόμα σχέδιά του και το ότι ήταν πάντα ανοιχτός στον πειραματισμό. Αυτό ανέβασε σημαντικά το όνομα, την καριέρα και τη φήμη του σε νέα ύψη.

Ο Frank Gehry άρχισε να λαμβάνει τεράστιες προμήθειες τόσο σε εθνικό όσο και σε διεθνές επίπεδο. Δεν έπαιρνε πλέον προμήθειες μόνο από την τοπική του περιοχή της Καλιφόρνια. Ο κόσμος τελικά εισήχθη στην επαναστατική αρχιτεκτονική του Frank Gehry.

Πήρε την πρώτη του ευρωπαϊκή προμήθεια για το σχεδιασμό και την κατασκευή του Vitra International Furniture Manufacturing Facility and Design Museum στη Γερμανία, η οποία ολοκληρώθηκε το 1989. Πήρε άλλες σημαντικές παραγγελίες όπως ο σχεδιασμός του Frederick Weisman Museum of Art το 1993 και το σχεδιασμός του Dancing House το 1996.

Πέτυχε το καθεστώς διασημότητας για το σχεδιασμό και την κατασκευή του Μουσείου Guggenheim του Μπιλμπάο που ολοκληρώθηκε και άνοιξε το 1997, στο Μπιλμπάο της Ισπανίας. Το περιοδικό New Yorker το χαρακτήρισε ως «αριστούργημα του εικοστού αιώνα», ενώ ο διάσημος αρχιτέκτονας Philip Johnson το χαρακτήρισε ως το μεγαλύτερο κτίριο της εποχής μας. 

Αυτό τον καθιέρωσε ως έναν από τους πιο αξιόλογους αρχιτέκτονες στον κόσμο. Έκτοτε κερδίζει τακτικά μεγάλες προμήθειες σε όλο τον κόσμο. Μερικά από τα πιο εμβληματικά κτίρια του περιλαμβάνουν το Walt Disney Concert Hall, το Jay Pritzker Pavilion, το Millennium Park, το New World Center μεταξύ πολλών άλλων έργων.

Υπάρχουν και άλλα μεγάλα έργα των οποίων η κατασκευή βρίσκεται ακόμη σε εξέλιξη. Ένα τέτοιο έργο είναι το Guggenheim Abu Dhabi, στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα. Κάποια τελευταία χρόνια, ωστόσο, ορισμένα από τα σχέδια του Frank Gehry απέτυχαν να υλοποιηθούν. Αυτά τα σχέδια περιλαμβάνουν την επέκταση της Γκαλερί Τέχνης Corcoran στην Ουάσιγκτον DC και ένα μουσείο Guggenheim στη Νέα Υόρκη.

Το «Vanity Fair» έχει περιγράψει τον Frank Gehry ως «τον πιο σημαντικό αρχιτέκτονα της εποχής μας».

 

Guggenheim Museum Bilbao

 

Peix (Fish), Barcelona 

 

Walt Disney Concert Hall, Los Angeles

Louis Vuitton Foundation, Paris

Dancing House, Prague

Hotel Marqués de Riscal, Elciego

 

Lou Ruvo Center for Brain Health, Cleveland

Pop Culture Museum, Seattle

Maggie`s Centre, Dundee

Cine`mathe`que Francaise, Paris

 

 

Πρόσφατα υπέγραψε τα νέα γραφεία του Facebook στην Καλιφόρνια. «MPK 21» είναι το όνομα της «πολιτείας» που έχει σχεδιαστεί και υλοποιηθεί σε λιγότερο από 18 μήνες  και συμπεριλαμβάνει ένα κήπο 3,6 στρεμμάτων, ο οποίος διαθέτει πάνω από 200 δέντρα, με δομή αμφιθεατρική και σκοπό να ενθαρρύνει τους υπαλλήλους της Facebook να έρθουν πιο κοντά σε επαφή με τη φύση. 

Η κατοικία του στη  Σάντα Μόνικα, στην Καλιφόρνια, ήταν το έργο με το οποίο ξεκίνησε η καριέρα του.

Ο Frank Gehry δεν έπαψε να κάνει επίκαιρα  τα σχέδιά του, βασιζόμενος πάντοτε στις νέες συνθήκες, στα νέα υλικά. Όπως έχει πει άλλωστε :  « Η αρχιτεκτονική πρέπει να ‘μιλάει’ για το χρόνο και τον τόπο, αλλά να επιθυμεί τη διαχρονικότητά της.»

Το 2015, σε μία εφ’ όλης της ύλης βιντεοσκοπημένη συνέντευξη, με τους Frederic Migayrou και Aurélien Lemonier, επιμελητές της μεγάλης έκθεσης στο Πομπιντού,  συνοψίζει το έργο του λέγοντας: «Αποτείνομαι στην Ιστορία. Προσπαθώ να κατανοήσω τι είχαν στο μυαλό τους οι καλλιτέχνες, για ποιον λόγο δημιούργησαν ό,τι δημιούργησαν και πώς αυτό τελικώς προέκυψε. Αυτό που αναζητώ στην Ιστορία είναι αυτές οι ανθρώπινες πινελιές – τι δημιουργήθηκε από την τεχνολογία της εποχής. Κι έτσι, σκέφτομαι, “έχουμε νέα τεχνολογία και καινούργια εργαλεία· πώς μπορούμε να εγγυηθούμε ότι δεν θα χαθεί αυτή η ανθρωπιά, αυτή η σκέψη;”»

Τί είναι τελικά ο Frank Gehry; Αρχιτέκτονας ή καλλιτέχνης; Η απάντησή του είναι νομίζω η πιο σωστή:Respect...