"Revenge is a dish best served cold." Don Vito Corleone

"H εκδίκηση είναι ένα πιάτο που τρώγεται κρύο..." 

The Godfather - O Νονός... Και ποιός δεν γνωρίζει αυτήν την αριστουργηματική  ταινία, τη ματωμένη όπερα του ιταλικού συνδικάτου του εγκλήματος...Ένα έργο που όσα χρόνια κι αν περάσουν θα αποτελεί σημείο αναφοράς για πολλούς λόγους. Βασισμένη στο ομώνυμο βιβλίο του Mario Puzzo με σκηνοθέτη τον Francis Ford Coppola , πρωταγωνιστές τον Marlon Brando και τον Al Pacino, είχε τις μέγιστες πιθανότητες να θριαμβεύσει. Το συνολικό μπάτζετ ήταν 6 εκατομμύρια δολάρια...To 1972, κατάφερε να συγκεντρώσει , σχεδόν 2 εκατομμύρια σπάζοντας το ρεκόρ της ταινίας με τις περισσότερες εισπράξεις μέχρι εκείνη τη χρονιά, 3 Όσκαρ (το ‘Νονός 2’ ακολούθησε με 6 βραβεία) και μεγάλη αναγνώριση τόσο από κριτικούς όσο και από το κοινό.

Δεν θεωρείται τυχαία  μία από τις καλύτερες ταινίες όλων των εποχών. Τον Μάρτιο του 2010 στη σελίδα Internet Movie Database1 βαθμολογήθηκε από τους χρήστες της με 9,1, βαθμό με τον οποίο κέρδισε  τη δεύτερη θέση.

Η αξέχαστη φράση που είχε πει ο Δον Κορλεόνε "I`m going to make him an offer he can`t refuse" (Θα του κάνω μια προσφορά την οποία δε μπορεί να αρνηθεί), κέριδε τη δεύτερη θέση ως την πιο αξιομνημόνευτη φράση στην ιστορία του κινηματογράφου.

Ποιά είναι όμως, η πλοκή του έργου;

Ο Βίτο Κορλεόνε, το κεντρικό πρόσωπο της ιστορίας, είναι έvας ηλικιωμένος επικεφαλής της Μαφίας, ο οποίος βρίσκεται στο κτήμα του στη Νέα Υόρκη. Εκεί, θέλει να γιoρτάσει τoυς γάμoυς της κόρης τoυ, Κόvι, με τον  Κάρλo Ρίτσι. Στη σπουδαία εκείνη μέτα, παρευρίσκovται και oι τρεις γιoι τoυ Κoρλεόvε, Μάικλ, Σόvι και Φρέvτo, καθώς και o voμικός τoυ σύμβoυλoς, Τoμ Χάγκεv. Ο Μάικλ έχει μόλις επιστρέψει από τov πόλεμo σαv ήρωας και o πατέρας τoυ επιθυμεί να τov δει vα διαπρέπει μακριά από τηv παραvoμία. Ο δεύτερος γιος που είναι μεγαλύτερoς από τov Μάικλ και πoλύ πιo βίαιoς από εκείvov, είvαι δεξί χέρι τoυ πατέρα τoυ. Στόχος μάλιστα, είναι  vα γίvει o επόμεvoς "Νovός" όταv o Ντov Βίτo πεθάvει.

Αφού ολοκληρώνεται ηγαμήλια δεξίωση, oι Κoρλεόvε συναντούν μια εξίσου ισχυρή, αλλά αντίπαλη oικoγέvεια της Μαφίας, τους Τατάλια. Εκείνοι, ασκούν πίεση στov Ντov Βίτo vα τoυς υπoστηρίξει στηv πώληση vαρκωτικώv. Ωστόσο εκείvoς δεν έχει καμία διάθεση vα εμπλακεί σε κάτι τέτoιo και αρνείται. Η άρvησή τoυ, έχει ως αποτέλεσμα ο Ντov Βίτo να πέσει θύμα επίθεσης δυo oπλoφόρωv. Τελικά, κατoρθώvει vα επιζήσει. Ο Μαικλ κάποια στιγμή μαθαίvει ότι η απόπειρα δoλoφovίας ήταv σχέδιο τoυ Σoλότσo- εvός αvθρώπoυ τωv Τατάλια- και τoυ ΜακΚλάσκι -εvός διεφθαρμέvoυ αστυvoμικoύ πoυ θέλει vα επωφεληθεί από τo εμπόριo vαρκωτικώv-. Λέει λοιπόν, στov Κλεμέντσα, στον υπασπιστή τoυ πατέρα τoυ, ότι είvαι πρόθυμoς vα τoυς σκoτώσει και τoυς δύo εv ψυχρώ.

Τί θέλει να μας πει ο Νονός;

Σίγουρα, πρόκειται για την καλύτερη ταινία που γυρίστηκε ποτέ για τη Μαφία, για το έγκλημα και την τιμωρία. Δεν θα σταθούμε όμως μόνο σε αυτό.

Όποιος έχει δει τον Νονό, θα έχει ,ίσως, προσέξει τις αντιφάσεις...  Δίνονται συμβουλές - με τη μορφή αποφθεγμάτων- που συγκρούονται συχνά με τα αποτελέσματα που φέρνει η τήρησή τους. Αυτό μπορεί κανείς να το αντιληφθεί αν "δει" πίσω από το μύθο και τη γοητεία της γκαγνγκστερικής ζωής.

Τα 2 μεγάλα μαθήματα ζωής του  σκοτεινού αριστουργήματος της 7ης τέχνηςπου καθιέρωσε τον Francis Ford Coppola , στο πάνθεον των κορυφαίων δημιουργών, με πρωταγωνιστές το Μarlon Brando και τον Al Pacino.-Από τη Μανταλένα Μαρία Διαμαντή

Πιο συγκεκριμένα...

Και στις τρεις ταινίες του Νονού, υπάρχουν  δύο μεγάλα μαθήματα ζωής που μπορείς να πάρεις από τις τρεις ταινίες.

Πρώτον, ο Μαικλ Κορλεόνε λέει: "Fredo, είσαι ο αδερφός μου και σ’ αγαπάω, αλλά μην πας ποτέ κόντρα στην οικογένεια". Αυτά τα λόγια και τα αποτελέσματά τους, αμφισβητούν το ότι η οικογένεια είναι το παν. Μπορεί να πρόκειται για μια ταινία που στηρίζεται στους δεσμούς αίματος. Εδώ, φαινομενικά, μεγαλύτερη αξία από οτιδήποτε άλλο στον κόσμο έχει η "φαμίλια" και αποθεώνεται ο θεσμός της. Αυτό όμως που πρακτικά συμμβαίνει, είναι να καταρρακώνεται η ίδια η οικογένεια.

Λειτουργεί κάπως προειδοποιητικά και απειλητικά, σαν να λέει:"Μην την αφήσεις να σου καταστρέψει τη ζωή η οικογένειά σου". Κι αυτό συμβαίνει γιατί έχει μια κάπως διεστραμμένη εικόνα, η οποία -κατά κάποιον τρόπο- φυλακίζει τα μέλη της προκαλώντας πόνο.

Στην τριλογία, η προδοσία συναντάται συνέχεια. Από στενούς συνεργάτες, από ανθρώπους που γνωρίζεις χρόνια, από παιδικούς φίλους, ακόμα και απ’ τον ίδιο σου τον ίδιο σου τον αδελφό. Φαινομενικά, το μήνυμα μοιάζει να είναι "μην εμπιστεύεσαι ούτε τον εαυτό σου". Σταδιακά όμως, καθώς εξελίσσεται η ιστορία, αντιλαμβάνεσαι κάτι εντελώς διαφορετικό. Αυτό είναι ότι δεν έχεις επιλογή από το να εμπιστευτείς τελικά... Κανένας δεν μπορεί να τα κάνει όλα μόνος του. Είμαστε άνθρωποι με τις αδυναμίες μας κι έχουμε ανάγκη να εμπιστευτούμε για να βοηθηθούμε.

Και κάτι ακόμα, δεν μπορούμε να είμαστε πάντα απόλυτα ελεγχόμενοι και λειτουργούμε με τη στεγνή λογική. Υπάρχουν και συναισθήματα που εμπλέκονται, τα οποία δεν μπορούμε να αφήσουμε στην άκρη.

Όμως το κομβικό στοιχείο στην επιτυχία του Νονού, ήταν η επιλογή του Μάρλον Μπράντο για τον ρόλο του Ντον Κορλεόνε. Ο ρόλος του πατριάρχη της μαφιόζικης οικογένειας, είναι ένας ρόλος κλειδί. Γιατί αυτό που εκπροσωπεί,ο Νονός είναι το αντίστοιχο ενός "επί Γης Θεού" για την Φαμίλια, όπως ο ίδιος ο Θεός για τους πιστούς του. Στα αγγλικά ο Νονός λέγεται God Father. Και δεν υπάρχουν πολλοί ηθοποιοί που θα μπορούσαν να είναι πειστικοί σ` έναν τέτοιο ρόλο. Απαιτεί ένα τεράστιο εύρος ερμηνευτικής ικανότητας, ώστε η εικόνα και μόνο να έχει το κατάλληλο κύρος. Άλλωστε έτσι αρχίζει και η ταινία, με ένα μακρόσυρτο πλάνο στο πρόσωπο του Μάρλον Μπράντο. Και όταν προχωράει η ταινία η Μάρλον Μπράντο έχει στο ύφος του και στην εκφορά του λόγου, την εικόνα του ανθρώπου που τα έχει δει όλα, τα ξέρει όλα, αλλά έχει την απάντηση και για όλα. Και επιπλέον έχει εκείνην την κατανοητική συμπόνια για το ανθρώπινο είδος, που πάντα θα επιλέγει τον δρόμο της απώλειας. Αν ο ρόλος του Μπράντο είναι "θεϊκός", αυτό είναι γιατί έχει το "δικαίωμα" να σκοτώνει χωρίς να γίνεται απεχθής. Απεναντίας γίνεται ο δίκαιος τιμωρός, που τιμωρεί, του μέτριους, τους λανθασμένους και τους "προδοτικούς".

Δεν υπάρχουν πολλοί ηθοποιοί παγκοσμίως, που θα μπορούσαν να ερμηνεύσουν πειστικά τον "Θεό". Ή τον Διάβολο. Που κι αυτός ο ρόλος προϋποθέτει το ανάλογο ερμηνευτικό εύρος και την πειθώ.Και για το επάγγελμα του ηθοποιού αυτό είναι μάλλον το ανώτατο στάδιο της ερμηνευτικής ικανότητας. Τέτοιοι ηθοποιοί είναι μετρημένοι στα δάχτυλα. Ήταν ο Λώρενς Ολίβιε παλιότερα και από τις μεταπολεμικές γενιές, εκτός από τον Μπράντο, είναι ο Τζακ Νίκολσον, ο Ρόμπερτ Ντε Νίρο, ο Άλ Πατσίνο, ο Μόργκαν Φρημαν, ο Άντονι Χόπκινς που ως Χάνιμπαλ Λέκτερ στην Σιωπή των Αμνών, είναι επίσης ένας σήριαλ κίλερ που είναι επίσης και ο τιμωρός των μετρίων και βεβαίως και ο Τζεφ Μπρίτζες και μάλλον και ο Τζέρεμι  Άιρονς τώρα που μεγάλωσε.

Πέρα από αυτά ο Νονός, είναι ένα σχόλιο και μια παραβολή για την ίδια την κοινωνία. Γιατί ο κόσμος είτε μας αρέσει είτε όχι είναι ένας κόσμος "γκανγκστερικός" τόσο σε επίπεδο πολιτικής, όσο και σε επίπεδο οικονομίας. Μόνο που σ` αυτούς τους χώρους το "γκανγκστεριλίκι" σερβίρεται ύπουλα και συχνά φέρει και τον υποκριτικό μανδύα της "ιδεολογίας" και του καθως πρεπισμού.

Ο Nino Rota , ο άνθρωπος που δημιουργήσε την εμβληματική μουσική του  «Νονού» του Φράνσις Φορντ Κόπολα. Υπήρξε υποψήφιο για Όσκαρ μουσικής, ωστόσο  αποσύρθηκε από την κατηγορία γιατί ο Ρότα χρησιμοποίησε αποσπάσματα από τη μουσική του για το «Fortunella» του Εντουάρντο ντε Φίλιπο. Η επιστροφή του ήταν δυναμική και θριαμβευτική  με το «Νονός ΙΙ» (1974), όπου μοιράστηκε το Όσκαρ μουσικής με τον Καρμάιν Κόπολα.

Πριν 45 χρόνια,  ο ‘Νονός’ έκανε πρεμιέρα στη Νέα Υόρκη γιορτάζοντας στο after party στο St. Regis Hotel. Μια τριλογία που έγραψε τη δική της μεγάλη ιστορία στον κινηματογράφο.