27 Απριλίου 2023

Μία αιωνιότητα & μία μέρα |

Το αύριο μπορεί να είναι μια απλή μέρα, αλλά θα είναι πάντα `αύριο`. Ο Θ. Αγγελόπουλος γεννήθηκε στις 27 Απριλίου του 1935.
Το αύριο μπορεί να είναι μια απλή μέρα, αλλά θα είναι πάντα `αύριο`. Ο Θ. Αγγελόπουλος γεννήθηκε στις 27 Απριλίου του 1935.

Είναι κάποιες ταινίες που μπορεί να σε συγκλονίσουν, να σε προβληματίσουν και να σε βάλουν σε μια διαρκή σκέψη για τη ζωή. Αυτή είναι και η περίπτωση της αριστουργηματικής , πολυβραβευμένη ταινίας -παραγωγής 1998- του κορυφαίου σκηνοθέτη, σεναριογράφου και παραγωγού κινηματογράφου, Θεόδωρου Αγγελόπουλου. "Μία αιωνιότητα και μία μέρα" που κατάφερε να απεικονίσει με μοναδική απλότητα τη μεγάλη αλήθεια της ζωής... Το παρελθόν και το μέλλον που μοιάζουν με δύο αχώριστους συγκάτοικους. 

 

 

Αλλά ας δούμε την υπόθεση της ταινίας...

Πρωταγωνιστές της είναι οι Bruno Ganz . Isabelle Renauld, Fabrizio Bentivoglio και Aχιλλέας Σκεύης.

Σε αυτήν την ιδιαίτερη ταινία, μεταφερόμαστε  από τα πρόθυρα του 21ου αιώνα στα μέσα του 19ου. Τότε που ο εθνικός μας ποιητής, Διονύσιος Σολωμός ζωγράφιζε με λέξεις μπροστά στην ελληνική θάλασσα.

Ο Αλέξανδρος (Bruno Ganz), είναι ένας άρρωστος μεσήλικας συγγραφέας, ο οποίος ασχολείται με το ημιτελές ποίημα του Διονύσιου Σολωμού "Ελεύθεροι Πολιορκημένοι". Αναζητά μια γλωσσική και υπαρξιακή ταυτότητα και προσπαθεί να συγκεντρώσει λέξεις για να συμπληρώσει αυτό το ατελές έργο.  Κάνει μια απόπειρα, λοιπόν, να βρει τις λέξεις που λείπουν από αυτό, αγοράζοντάς τες, όπως έκανε και ο Σολωμός για τις δικές του- σύμφωνα με μια άποψη που επικρατεί. Αυτές οι λέξεις στιγματίζουν και τη ζωή του ίδιου του ήρωα της ταινίας. Όλα αυτά  συμβαίνουν λίγο πριν την εισαγωγή του στο νοσοκομείο και το τέλος του. Παίρνει στο αυτοκίνητό του ένα αγοράκι από την Αλβανία το οποίο καταδιώκεται από την αστυνομία. Ο συγγραφέας το προστατεύει και το σώζει από κυκλώματα σωματέμπορων.   

 

Αυτό το παιδί των φαναριών του αλλάζει ολοκληρωτικά τις τελευταίες του στιγμές.Προσκολλάται στον μικρό του φίλο αναβάλλοντας για λίγο την "αναχώρησή" του. Με αυτήν την τυχαία συνάντηση παρατείνει την αιωνιότητα κατά μία μέρα, μεταφέροντας στο μικρό παιδί κάτι από τις γνώσεις και την εμπειρία του. Αφήνει τα δικά του ίχνη στο νέο του φίλο και μέσα από το παιδικό βλέμμα νοιώθει πως θα σωθεί, τώρα που είναι η ώρα του να "φύγει"... 

 

[img class="img-responsive" src="http://www.klik.gr/uploads_image/2017/01/24/p1b78u4g3u1gjjq4q10ka1fl413da9_900.jpg">

Ο Αλέξανδρος ζει το τίμημα της μοναξιάς... Ο προορισμός του καλλιτέχνη τον οδήγησε εκεί... Εκείνος αναγνωρίζει όλα όσα έχασε και αισθάνεται την ανάγκη της ένωσης με άλλους ανθρώπους. Το παιδί, ο μικρός του φίλος, του φέρνει τις λέξεις που του έχουν λείψει τόσο πολύ.  Κορφούλα - η καρδιά του λουλουδιού, η αγάπη, ο έρωτας. Αργαδινή – το λυκόφως της ζωής. Ξενίτης – το ταξίδι ήταν εξ’ αρχής ο προορισμός.Όπως και η δουλειά του, έτσι και η ζωή θα μείνει ανολοκλήρωτη. Στο πρόσωπο του μικρού Αχιλλέα, ο Αλέξανδρος αναγνωρίζει το πρόσωπο της ξενιτιάς. Κι εκείνος, άλλωστε, είχε φύγει κυνηγημένος από τη χούντα. 

Ο Αχιλλέας δεν του μαθαίνει μόνο λέξεις. Του δείχνει κάτι πολύ σημαντικό... Το πώς να σταθεί όταν πέσει η αυλαία και σβήσουν τα φώτα της ζωής του... 

[img class="img-responsive" src="http://www.klik.gr/uploads_image/2017/01/24/p1b78u4g3unvccpr1ihqps6fqra_900.jpg">

Η μουσική της ταινίας, της Ελένης Καραίνδρου είναι πραγματικά υπέροχή. Η ίδια θυμάται: 

"Στην Αιωνιότητα και μια μέρα, την έκτη από τις οκτώ συνεργασίες μας, ο Θόδωρος κατακτούσε το Χρυσό Φοίνικα στις Κάννες και παρέδιδε μια ταινία, ποιητικό στοχασμό, πάνω στην ανθρώπινη ύπαρξη και τα όριά της, αφήνοντας παρακαταθήκη το μεγάλο ερώτημα, τι είναι το αύριο, πόσο διαρκεί το αύριο...Μια αιωνιότητα και μια μέρα. Την απάντηση τη δανείζεται από το Σαίξπηρ, δίνοντάς της ωστόσο την προέκταση του δικού του στοχασμού."

"Στη σκηνή του λεωφορείου με τον Σολωμό ανεβαίνουν τρεις πλανόδιοι μουσικοί και παίζουν τη «Μικρή Νυχτερινή Μουσική» του Μότσαρτ. Όταν όμως ο Θόδωρος έκανε το μοντάζ, συνειδητοποίησε ότι αυτή η μουσική δεν του πάει καθόλου μέσα στο έργο. Έλα όμως που αυτοί παίζανε γκρο πλάνο συγκεκριμένες νότες. Απελπισμένος, ο Θόδωρος μου ζήτησε να γράψω ένα έργο πάνω στους ίδιους τους δακτυλισμούς με το έργο του Μότσαρτ. Με τα πολλά έφτιαξα ένα δικό μου θέμα ακριβώς με τους ίδιους δακτυλισμούς. Τόσο καλό έγινε, που στην πρώτη προβολή της ταινίας οι τρεις πλανόδιοι, που ήταν παρόντες, μείνανε κόκαλο: γιατί βλέπανε τα δάχτυλά τους να παίζουν αυτήν τη μουσική, όμως οι ίδιοι δεν την είχαν παίξει!" 

Ο Έλληνας σκηνοθέτης με τη μεγαλύτερη διεθνή αποδοχή, φεύγει από τη ζωή στις 24 Ιανουαρίου του 2012, έπειτα από τροχαίο δυστύχημα στον περιφερειακό δρόμο της Δραπετσώνας. Βρισκόταν σε εκείνο το σημείο για γύρισμα και τη στιγμή που διέσχιζε το οδόστρωμα, παρασύρθηκε από ιδιωτική μοτοσικλέτα που οδηγούσε ειδικός φρουρός, που βρισκόταν εκτός υπηρεσίας. 

Για το θάνατο είπε κάποτε:

"Αργά ή γρήγορα, επειδή μεγαλώνουμε, ερχόμαστε αντιμέτωποι με την ιδέα του θανάτου. Έπειτα, μεγαλώνοντας πολλαπλασιάζονται οι θάνατοι, οι απώλειες των φίλων. Ήμουν ανάμεσα σ` αυτούς που βρήκαν πεθαμένο το πρωί στο ξενοδοχείο, τον Gian-Maria Volonte. Όταν στο ξενοδοχείο της Φλώρινας τον άγγιξα, η κρυάδα του θανάτου έγινε ταραχή. Έγινε ερώτημα για μένα και για την ανθρώπινη ύπαρξη. Το όριο, το τέλος ανάμεσα στη ζωή και στο θάνατο, τα σύνορα ζωής και θανάτου. Τα όρια ανάμεσα στον έρωτα, στις ανθρώπινες σχέσεις, στην επικοινωνία. Αυτή η έννοια του ορίου, του τέλος ανάμεσα στη ζωή και το θάνατο, μπαίνει σαν θέμα των συνόρων με την ευρύτερη έννοια, όχι μόνο τη γεωγραφική αλλά και της ζωής και του θανάτου".

Θεόδωρος Αγγελόπουλος...Ο σκηνοθέτης που έκανε περήφανους τους Έλληνες...

Πηγές:

Mέγαρο Μουσικής Θεσσαλονίκης (Ρ. ΤΖΑΝΕΛΛΑ - Ε. ΚΑΡΑΪΝΔΡΟΥ , ΤΑΞΙΔΙ ΣΤΗΝ ΑΙΩΝΙΟΤΗΤΑ)

Αθηνόραμα (Ελένη Καραίνδρου, "Ο δικός μου Αγγελόπουλος)

Περιοδικό Ως3