“Μπήκα μέσα στο βιβλιοπωλείο και ανέπνευσα εκείνο το άρωμα χαρτιού και μαγείας που, περιέργως, κανένας ποτέ δεν σκέφτηκε να εμφιαλώσει”, έχει πει ο Ισπανός συγγραφέας Κάρλος Ρουίθ Θαφόν.  Κι όμως αυτά τα λόγια με εκφράζουν σε τέτοιο βαθμό, που νιώθω σαν να ειπώθηκαν από εμένα.

Από τότε που θυμάμαι τον εαυτό μου, αναζητώ τη γνώση μέσα από τα βιβλία. Ίσως είμαι τυχερή, καθώς την εποχή που γεννήθηκα δεν κυριαρχούσε το διαδίκτυο. Θυμάμαι μετά το τέλος κάθε σχολικής χρονιάς, τη μητέρα μου να με παίρνει από το χέρι και να με οδηγεί στο μέρος που στο τότε παιδικό μυαλό μου, φάνταζε μαγικός και συνεχίζει... Εκεί όπου επιλέγαμε μαζί, δεκαπέντε με είκοσι βιβλία τα οποία θα με ταξίδευαν την περίοδο των καλοκαιρινών μου διακοπών,  σε άλλες εποχές, σε άλλες ζωές, δίνοντάς μου την ευκαιρία να εξελίξω τα όνειρα και τη φαντασία μου.

Σήμερα, που τα χρόνια έχουν περάσει και οι ρόλοι άλλαξαν, παίρνω τα δικά μου παιδιά από το χέρι για να επιλέξουμε βιβλία στο βιβλιοπωλείο. Και η ιστορία επαναλαμβάνεται.

Το μαγικό είναι ότι όσες φορές και να διαβάσεις ένα καλό βιβλίο, πάντα κάτι νέο έχει να σου πει. 

Στην περίοδο του lockdown και όχι μόνο, είναι ευκαιρία να κάνουμε μια στροφή προς τα βιβλία. 

Σκέφτηκα, λοιπόν, να ξεκινήσουμε μια νέα στήλη στο klik αφιερωμένη στα βιβλία που έχουν τη δύναμη ακόμα και να θεραπεύσουν την ψυχή. Φτάνει μόνο να τα αγαπήσουμε...

Ας δούμε τι έχει να πει στο #book_therapy η κα Τζένη Κουτσοδημητροπούλου.

Πότε αποφασίσατε να ασχοληθείτε με τη συγγραφή και τι αποτελεί συνήθως πηγή έμπνευσής σας;

Η συγγραφή ήταν ανέκαθεν μια εσωτερική ανάγκη, ένας τρόπος έκφρασης, και η παιδική λογοτεχνία η μεγάλη μου αγάπη. Ίσως να συνέβαλε το γεγονός ότι πάντα είχα την ευτυχία να περιβάλλομαι από παιδιά: από τη μία οι κόρες μου και από την άλλη οι μαθητές μου, που και αυτά παιδιά μου τα θεωρώ. Η επιλογή μου δεν θα μπορούσε να ήταν άλλη από το μαγικό κόσμο του παιδιού.

Ιδέες καταγράφονται καθημερινά. Από τα παιδιά μου, τους μαθητές μου, γνωστούς και αγνώστους, καθημερινές στιγμές μας, την επικαιρότητα, ένα ταξίδι, μια διαδρομή… Οτιδήποτε μπορεί να είναι η αφορμή για ένα καινούριο συγγραφικό ταξίδι.

 Μιλήστε μας για το τελευταίο σας έργο. Ποιο είναι το μήνυμα ή τα μηνύματα που θέλετε να περάσετε μέσα από αυτό; Ποια γεύση θέλετε να μείνει στους αναγνώστες που θα το διαβάσουν;

Το τελευταίο μου έργο είναι το « Κοραλλιογενής ύφαλος» από τις εκδόσεις Μεταίχμιο σε εκπληκτικές εικόνες του Βασίλη Γρίβα. Είναι ένα βιβλίο για παιδιά από 10 ετών. Θέμα του η αισθητική των δρόμων και η κατάχρηση των γκράφιτι. Ήθελα να μεταφέρω όλη αυτήν την τέχνη που δεν βρίσκεται πάνω σε καμβά, γκαλερί  ή σε μουσεία αλλά υπάρχει κοντά μας, σε αντίθεση με τον βανδαλισμό, που μερικοί έχουν το θράσος να αποκαλούν «τέχνη».

Στην εποχή της τεχνολογίας,  όπου κυριαρχούν τα τάμπλετς και οι ηλεκτρονικοί υπολογιστές, πόσο εύκολο είναι το βιβλίο να έχει θέση στη ζωή των σημερινών παιδιών;

Εύκολο σίγουρα δεν είναι. Αλλά, αν η οικογένεια και το σχολείο αγκάλιαζαν το βιβλίο και υποστήριζαν πιο θερμά τη φιλαναγνωσία, κάθε σπίτι θα είχε τη δική του βιβλιοθήκη. Στις μέρες μας, παρά τις σημαντικές δυσκολίες που όλοι αντιμετωπίζουμε, ευτυχώς υπάρχουν αρκετοί γονείς και εκπαιδευτικοί που αγαπούν το βιβλίο και το έχουν ενσωματώσει στη καθημερινότητά τους.

Ας προσπαθήσουμε να βάλουμε το βιβλίο στη ζωή μας. Να το προτιμήσουμε ως δώρο, ειδικά όταν αυτό προορίζεται για παιδιά. Αναγκαία η ηλεκτρονική ενημέρωση που μας κατακλύζει, αλλά ανεκτίμητη η συμβολή του καλού βιβλίου στο να αναδεικνύονται αξίες και να χτίζονται υγιείς και συγκροτημένοι χαρακτήρες.

"Η ζωή κάθε ανθρώπου, ειπωμένη αληθινά, είναι ένα μυθιστόρημα" έχει πει ο Ernest Hemingway. Θα ήθελα να σχολιάσετε.

Τα βιβλία βγαίνουν από τη ζωή, την καθημερινότητα, και κάθε άνθρωπος κουβαλά και γράφει τη δική του ιστορία. Κάποιοι τη βροντοφωνάζουν και άλλοι πάλι την κρατούν κρυφά μέσα τους. Πολλές φορές αρκεί μόνο ένα καλό αυτί για να εξιστορήσει κάποιος το δικό του μυθιστόρημα.  

Ο Marcel Proust είχε πει ότι «ας είμαστε ευγνώμονες για τους ανθρώπους που μας κάνουν χαρούμενους, είναι οι γοητευτικοί κηπουροί που κάνουν την ψυχή μας να ανθίζει.» Εσείς έχετε νιώσει αυτήν την ευγνωμοσύνη από ανθρώπους που έχετε έρθει κοντά;

Φυσικά, και είμαι ευγνώμων για αυτό. Θεωρώ πως έχω σταθεί τυχερή και έχω δίπλα μου δοτικούς ανθρώπους που με αγαπούν, με φροντίζουν και με γεμίζουν θετική ενέργεια.

«Στα σημαντικά ζητήματα της ζωής είμαστε πάντα μόνοι.» είναι η ρήση του συγγραφέα Henri Frederic Amiel. Συμφωνείτε;

Καθόλου! Αναμφίβολα υπάρχουν περιπτώσεις όπου κάποιος αναγκαστικά ή κατ’ επιλογή περνάει σημαντικές στιγμές ολομόναχος αλλά αυτό δεν είναι ο κανόνας. Και ευτυχώς δεν ανήκω σε αυτή την κατηγορία γιατί πιστεύω βαθιά στο εξής: η ευτυχία όσο μοιράζεται, πολλαπλασιάζεται και μια στενοχώρια που μοιράζεται είναι μισή στεναχώρια.

«Οι άνθρωποι μπορεί να μη θυμούνται τι έκανες ή τι τους είπες, αλλά πάντα θα θυμούνται πώς τους έκανες να αισθανθούν» έχει πει η Maya Angelou. Ποια είναι η πρώτη ανάμνηση που σας έρχεται στο μυαλό από μια όμορφη κίνηση τρίτων, που σας προκάλεσε έντονα συναισθήματα;

Μια όμορφη ανάμνηση είναι όταν πρώτο-κράτησα στην αγκαλιά μου τις κόρες μου. Ένα συναίσθημα που δεν το ξεχνά κανείς.

«Δεν πειράζει να διστάζεις, αν μετά προχωράς μπροστά» είπε κάποτε ο Μπέρτολτ Μπρεχτ. Υπήρξε κάποια στιγμή στη ζωή σας που λυγίσατε αλλά καταφέρατε να προχωρήσετε; Aν ναι, τι σας έδωσε τη δύναμη να συνεχίσετε;

Όταν πρωτοήρθα στην Ελλάδα τα ελληνικά μου δεν ήταν τόσο καλά. Δυσκολευόμουν αρκετά στο γυμνάσιο. Παρόλο που μελετούσα πολλές ώρες, το αποτέλεσμα δεν ήταν το επιθυμητό. Με τη βοήθεια, την ενθάρρυνση και το πείσμα κάποιων χαρισματικών εκπαιδευτικών κατάφερα να καλύψω κενά και να πετύχω τον στόχο μου.   

«Όποιος διατηρεί την ικανότητα να βλέπει την ομορφιά, δεν γερνάει ποτέ» πίστευε ο Κάφκα. Ποια είναι, κατά τη γνώμη σας, εκείνα τα στοιχεία που μπορούν να διατηρήσουν ακμαίο το μυαλό και την ψυχή;

Δίψα για ζωή, για γνώση και αγάπη.

“Πάντα θα’ ναι αργά, δεύτερη ζωή δεν έχει” γράφει ο Οδυσσέας Ελύτης στο “Παράπονό του”. Υπάρχει, πιστεύετε, δεύτερη ζωή, ή ευκαιρία να ζήσουμε κάποια πράγματα από την αρχή;

Όχι, δεν το πιστεύω. Γι’ αυτό θα πρέπει να αρπάξουμε τη ζωή από τα «μούτρα» και να τη ζήσουμε στο έπακρον. Όπως είχε πει ο Πολ Γκογκέν: “Η ζωή είναι κιόλας ένα κλάσμα δευτερολέπτου. Ελάχιστος χρόνος για να εκπληρώσουμε τις επιθυμίες μας, τα όνειρά μας, το πάθος μας.”

«H ευτυχία είναι πράγμα απλό και λιτοδίαιτο- ένα ποτήρι κρασί, ένα κάστανο, ένα φτωχικό μαγκαλάκι, η βουή της θάλασσας. Τίποτα άλλο.» έλεγε ο Νίκος Καζαντζάκης. Τι είναι για εσάς ευτυχία;

Μια βόλτα στη θάλασσα, ένα ταξίδι, η συντροφιά με οικογένεια και φίλους, ένα καλό βιβλίο ή ταινία κλπ. Πλέον αυτά που με κάνουν ευτυχισμένη είναι τα απλά, τα καθημερινά, και είναι τόσα πολλά.

Θα ήθελα να μου πείτε μια φράση που αγαπάτε περισσότερο από το έργο σας...

Κάτι που θυμάμαι από το βιβλίο «Κοραλλιογενής ύφαλος»: Εκείνη τη στιγμή αναρωτήθηκα: Αλήθεια, τι μπορεί να κρύβεται κάθε φορά πίσω από μια μουντζούρα, ένα σύνθημα, μια ταγκιά;

Ποιοι είναι οι ήρωές σας στην πραγματική ζωή;

Όσοι απλόχερα δίνουν αγάπη και ένα χέρι βοηθείας σε αυτούς που το έχουν ανάγκη. Όσοι παλεύουν καθημερινά για να κάνουν τη ζωή μου/μας ομορφότερη.

Σε ποια λάθη δείχνετε τη μεγαλύτερη επιείκεια;

Σε αυτά που έγιναν όχι εσκεμμένα, άδολα χωρίς ίχνος κακίας.

«Να έχεις μια καρδιά που ποτέ δεν σκληραίνει, έναν χαρακτήρα που ποτέ δεν κουράζει, ένα άγγιγμα που ποτέ δεν πονά.» είναι τα λόγια του Ντίκενς. Πόσο συχνά συναντάμε σήμερα μια τέτοια προσωπικότητα όπως αυτή που περιγράφει;

Κάποιον που να συνδυάζει και τα τρία στο ακέραιο, σπάνια.

 «Αν θέλεις να δοκιμάσεις τον χαρακτήρα ενός ανθρώπου, δώστου εξουσία» έλεγε ο Λίνκολν. Συμφωνείς μαζί του;

Ασυζητητί! Σε μια θέση ισχύος δύσκολα κρύβει κανείς τα στοιχεία που τον χαρακτηρίζουν, θετικά και αρνητικά. Και πολύ εύκολα βγάζει στη φόρα όλα του τα απωθημένα και καταπιεσμένα συναισθήματα.

Πώς θα περιγράφατε τον ιδανικό αναγνώστη σας;

Να παίρνει το βιβλίο στα χέρια και να ανυπομονεί να το συνεχίσει από εκεί που το άφησε ή να το ξαναδιαβάζει από την αρχή. Να ταξιδέψει και να ταυτιστεί και στο τέλος να αναζητήσει κάποιο άλλο βιβλίο μου.

Αν και κάθε έργο ενός συγγραφέα θα το παρομοίαζα σαν ένα λογοτεχνικό του «παιδί»- και τα παιδιά μας δεν τα ξεχωρίζουμε- υπάρχει κάποιο βιβλίο σας που το αγαπήσατε ίσως περισσότερο και γιατί ;

Όχι, δεν μπορώ να πω πως αγαπώ κάποιο λιγότερο ή περισσότερο. Τα αγαπώ εξίσου παρόλο που συνοδεύονται με διαφορετικές αναμνήσεις. Κάποια βιβλία βγήκαν αβίαστα και άλλα πάλι με πολύ κόπο. Αλλά κάθε φορά που παίρνω ένα νέο μου βιβλίο στα χέρια, έχω το ίδιο συναίσθημα χαράς και αγάπης.

Ποια είναι τα σχέδιά σας για το μέλλον;

Να επιδιώξω να έχω περισσότερο χρόνο γενικώς: για ταξίδια, διάβασμα, συγγραφή και χρόνο με αγαπημένα πρόσωπα.

Θα θέλατε να προσθέσετε κάτι άλλο για τη δουλειά, τη ζωή σας ή οτιδήποτε άλλο;

Θα κλείσω με μια αγαπημένη φράση που είχε πει ο Αϊνστάιν: Η φαντασία είναι πιο σημαντική από τη γνώση.

Σας ευχαριστώ πολύ για την φιλοξενία. 

Κι εγώ σας ευχαριστώ πολύ.