“Μπήκα μέσα στο βιβλιοπωλείο και ανέπνευσα εκείνο το άρωμα χαρτιού και μαγείας που, περιέργως, κανένας ποτέ δεν σκέφτηκε να εμφιαλώσει”, έχει πει ο Ισπανός συγγραφέας Κάρλος Ρουίθ Θαφόν.  Κι όμως αυτά τα λόγια με εκφράζουν σε τέτοιο βαθμό, που νιώθω σαν να ειπώθηκαν από εμένα.

Από τότε που θυμάμαι τον εαυτό μου, αναζητώ τη γνώση μέσα από τα βιβλία. Ίσως είμαι τυχερή, καθώς την εποχή που γεννήθηκα δεν κυριαρχούσε το διαδίκτυο. Θυμάμαι μετά το τέλος κάθε σχολικής χρονιάς, τη μητέρα μου να με παίρνει από το χέρι και να με οδηγεί στο μέρος που στο τότε παιδικό μυαλό μου, φάνταζε μαγικός και συνεχίζει... Εκεί όπου επιλέγαμε μαζί, δεκαπέντε με είκοσι βιβλία τα οποία θα με ταξίδευαν την περίοδο των καλοκαιρινών μου διακοπών,  σε άλλες εποχές, σε άλλες ζωές, δίνοντάς μου την ευκαιρία να εξελίξω τα όνειρα και τη φαντασία μου.

Σήμερα, που τα χρόνια έχουν περάσει και οι ρόλοι άλλαξαν, παίρνω τα δικά μου παιδιά από το χέρι για να επιλέξουμε βιβλία στο βιβλιοπωλείο. Και η ιστορία επαναλαμβάνεται.

Το μαγικό είναι ότι όσες φορές και να διαβάσεις ένα καλό βιβλίο, πάντα κάτι νέο έχει να σου πει. 

Στην περίοδο του lockdown και όχι μόνο, είναι ευκαιρία να κάνουμε μια στροφή προς τα βιβλία. 

Σκέφτηκα, λοιπόν, να ξεκινήσουμε μια νέα στήλη στο klik αφιερωμένη στα βιβλία που έχουν τη δύναμη ακόμα και να θεραπεύσουν την ψυχή. Φτάνει μόνο να τα αγαπήσουμε...

Ας δούμε τι έχει να πει στο #book_therapy η κα Κατερίνα Μπέη.

Πότε αποφασίσατε να ασχοληθείτε με τη συγγραφή και τι αποτελεί συνήθως πηγή έμπνευσής σας;

Πάντα είχα επαφή με το γραπτό. Πέρασα όλα τα στάδια: λεύκωμα, ημερολόγιο, εφηβικά ποιήματα, άρθρα σε περιοδικά, σενάρια σε ταινίες και σειρές βιβλία. Επαγγελματικά ξεκίνησα στα περιοδικά, την καλή δεκαετία της άνθισης τους, μετά πέρασα στο σενάριο και τέλος στο βιβλίο.

Αυτό που πάντα με απασχολούσε και με απασχολεί είναι οι ανθρώπινες σχέσεις κι η ανθρώπινη ψυχή. Παρατηρώ τους ανθρώπους, τους αναλύω, μ’ αρέσει να τους καταλαβαίνω, να τους αποκωδικοποιώ και να μπαίνω στη θέση τους.

Για τη συγγραφή πιστεύω πως το πιο σπουδαίο είναι έχεις ανάγλυφους και αληθινούς ήρωες με πολλές αποχρώσεις, γοητεία, αδυναμίες και ρωγμές.

Μιλήστε μας για το τελευταίο σας έργο. Ποιο είναι το μήνυμα ή τα μηνύματα που θέλετε να περάσετε μέσα από αυτό; Ποια γεύση θέλετε να μείνει στους αναγνώστες που θα το διαβάσουν; 

Το τελευταίο βιβλίο μου λέγεται «Η Καλλονή» από την Key Books  κι αφορά στη ζωή μιας πανέμορφης κοπέλας, που η εμφάνισή της την καθορίζει από τα πρώτα της χρόνια που έρχεται παράνομα με τη μητέρα της από την Ουκρανία. Τα πρώτα χρόνια της ζωής της περνούν μέσα στην φτώχεια την ανέχεια και την κακοποίηση καθώς βιώνει σωματική, ψυχολογική και σεξουαλική βία. Η ομορφιά της είναι βαρίδι για εκείνη όσο οξύμωρο κι αν φαντάζει αυτό.

Σε κάποια φάση της ζωής της εκμεταλλεύεται το «δώρο» της αυτό και ασχολείται με το μόντελινγκ, ταξιδεύει με αυτή την αφορμή στο εξωτερικό, πάει στα καλλιστεία, ουσιαστικά εκθέτει τον εαυτό της στο μεγαλύτερο «παζάρι» της εμπορευματοποίησης της ομορφιάς της και βρίσκει τρόπο, με πολύ κόπο και επιβιώνει.

Η Ντάσα-έτσι την λένε- έχει μέσα της δύναμη, αγνότητα κι ευελιξία απέναντι στις κακοτοπιές και καταφέρνει να αφήνει πίσω της το «κακό».

Η «Καλλονή» είναι όμορφη, ξένη, μη προνομιούχα, απροστάτευτη. Μας διηγείται μια ιστορία για τα στερεότυπα, για την πατριαρχία, τον ρατσισμό και την εκμετάλλευση. Για τη σκοτεινή πλευρά της ανθρώπινης φύσης αλλά ταυτόχρονα και μια ιστορία αισιόδοξη και λυτρωτική. 

Έχει επίσης πολλά στοιχεία από αληθινές αφηγήσεις. Μιλώντας με διάφορες κοπέλες καθώς το έγραφα, είδα δυστυχώς, πως ανεξάρτητα πόσο όμορφη, άσχημη, προνομιούχα ή μη, έξυπνη, ή αφελής, μορφωμένη ή όχι, είναι μια γυναίκα, πάντα έχει να πει ένα περιστατικό κακοποίησης ή κατάχρησης.

Στην εποχή της τεχνολογίας,  όπου κυριαρχούν τα τάμπλετς και οι ηλεκτρονικοί υπολογιστές, πόσο εύκολο είναι το βιβλίο να έχει θέση στη ζωή των σημερινών παιδιών;

Δεν το ξέρω αυτό. Ελπίζω να έχει αυτήν που δικαιούται. Νομίζω κάποια πράγματα έχουν λόγο που δεν εξαφανίζονται και πιστεύω πως το βιβλίο στο χαρτί, είναι ένα από αυτά.

"Η ζωή κάθε ανθρώπου, ειπωμένη αληθινά, είναι ένα μυθιστόρημα." έχει πει ο Ernest Hemingway. Θα ήθελα να σχολιάσετε.

Όλοι έχουν μια συναρπαστική ιστορία να πουν, αν αυτή μεταφερθεί με συναίσθημα, ενθουσιασμό και ειλικρίνεια. Αυτό κάνει τη διαφορά, γιατί εδώ που τα λέμε, όλες οι ιστορίες έχουν ξαναειπωθεί.

Ο Marcel Proust είχε πει ότι «ας είμαστε ευγνώμονες για τους ανθρώπους που μας κάνουν χαρούμενους, είναι οι γοητευτικοί κηπουροί που κάνουν την ψυχή μας να ανθίζει.» Εσείς  έχετε νιώσει αυτήν την ευγνωμοσύνη από ανθρώπους που έχετε έρθει κοντά ;

Η ευγνωμοσύνη, είναι μεγάλη κουβέντα. Έχουν υπάρξει αρκετοί άνθρωποι που έχουν εκδηλώσει έντονα συναισθήματα για κάποιες δουλειές που συμμετείχα. Σε κάθε περίπτωση είναι τόσο ζητούμενο, όσο και συγκινητικό, να προκαλεί αυτό που έγραψες συναισθήματα στους αποδέκτες του.

«Στα σημαντικά ζητήματα της ζωής είμαστε πάντα μόνοι.» είναι η ρήση του συγγραφέα Henri Frederic Amiel. Συμφωνείτε;

Αν θεωρήσουμε σημαντικά γεγονότα τη γέννηση και τον θάνατο, τότε ναι. Όμως εξίσου σημαντική είναι κι η χαρά, η λύπη, η αγάπη, η αγωνία κι η προσπάθεια να πετύχεις κάτι, οι μικρές καθημερινές ήττες και νίκες κι όλα τα συνηθισμένα, συναισθήματα που κάνουν τη ζωή να αξίζει. Αυτά δεν μπορώ να τα φανταστώ αποκομμένα από τους άλλους. 

«Οι άνθρωποι μπορεί να μη θυμούνται τι έκανες ή τι τους είπες, αλλά πάντα θα θυμούνται πώς τους έκανες να αισθανθούν» έχει πει η Maya Angelou. Ποια είναι η πρώτη ανάμνηση που σας έρχεται στο μυαλό από μια όμορφη και μια δυσάρεστη κίνηση τρίτων, που σας προκάλεσε έντονα συναισθήματα;

Δεν μπορώ να πάω τόσο πίσω και να σκεφτώ πότε πρωτο-ένιωσα έντονα. Από την παιδική μου ηλικία, οι αναμνήσεις είναι συγκεχυμένες και α-χρονικές. Σίγουρα τα καλά συναισθήματα έχουν να κάνουν με την οικογένεια και τους φίλους μου , το πιο μακρινό δυσάρεστο μάλλον έχει να κάνει, με μια διευθύντρια που είχαμε στο δημοτικό που έδερνε.

«Δεν πειράζει να διστάζεις, αν μετά προχωράς μπροστά» είπε κάποτε ο Μπέρτολτ Μπρεχτ. Υπήρξε κάποια στιγμή στη ζωή σας που λυγίσατε αλλά καταφέρατε να προχωρήσετε; Aν ναι, τι σας έδωσε τη δύναμη να συνεχίσετε;

Συνέχεια γίνονται πράγματα που σε κάνουν να απογοητευτείς αλλά και αντίστοιχα άλλα, που σε κάνουν να ενθουσιαστείς. Έχω συμβιβαστεί με αυτό και προσπαθώ να μην το παίρνω προσωπικά και να συνεχίζω. Έχω μια ανησυχητική αισιοδοξία που με τροφοδοτεί και ξεπερνάω σχετικά γρήγορα, τις μαυρίλες μου.

«Όποιος διατηρεί την ικανότητα να βλέπει την ομορφιά, δεν γερνάει ποτέ» πίστευε ο Κάφκα. Ποια είναι, κατά τη γνώμη σας, εκείνα τα στοιχεία που μπορούν να διατηρήσουν ακμαίο το μυαλό και την ψυχή;

Η παιδικότητα, η καλή πρόθεση, η επαφή με το συναίσθημα, η τροφοδοσία με νέες παραστάσεις κι εμπειρίες και βέβαια κι η διάθεση να επεξεργάζεσαι ότι σου συμβαίνει.

“Πάντα θα’ ναι αργά, δεύτερη ζωή δεν έχει” γράφει ο Οδυσσέας Ελύτης στο “Παράπονό του”. Υπάρχει, πιστεύετε, δεύτερη ζωή, ή ευκαιρία να ζήσουμε κάποια πράγματα από την αρχή;

Δεν ξέρω αν υπάρχει δεύτερη ζωή. Το εύχομαι να υπάρχουν πολλές ζωές, να ζήσουμε όλες τις εκδοχές μας.

Στη ζωή που έχουμε σίγουρα, την παρούσα, πιστεύω ότι έχουμε συνέχεια ευκαιρίες. Όλα αυτά είναι θέμα οπτικής κι απόφασης.

«H ευτυχία είναι πράγμα απλό και λιτοδίαιτο- ένα ποτήρι κρασί, ένα κάστανο, ένα φτωχικό μαγκαλάκι, η βουή της θάλασσας. Τίποτα άλλο.»έλεγε ο Νίκος Καζαντζάκης. Τι είναι για εσάς ευτυχία;

Αντί για μαγκαλάκι θα έβαζα ξαπλώστρα και θα πρόσθετα και κανα δυο πρόσωπα αγαπημένα και έναν στόχο να σε κρατάει σε εγρήγορση.

Θα ήθελα να μου πείτε μια φράση που αγαπάτε περισσότερο από το έργο σας...

Από την «Καλλονή»:

«Και σιγά σιγά, όλο αυτό, έχανε τη σοκαριστική του υπόσταση, αφού η καθιέρωσή του, ως ρουτίνα, του έδινε μια ακίνδυνη διάσταση, ελέγξιμη, σαν αυτές που δίνει η συνήθεια. Γιατί δεν υπάρχει τίποτα πιο επικίνδυνο και διαβρωτικό από την εκούσια φυλακή της ρουτίνας, που μεταμφιέζει και το πιο αποτρόπαιο, σε μια άκακη τελετουργία που η προδιαγεγραμμένη πορεία της, σου δίνει ασφάλεια.

Γιατί η διαρκής επανάληψη, σε εξοικειώνει μαζί της. Σου δίνει μια αίσθηση κανονικότητας ακόμα και σιγουριάς, μια δήθεν αίσθηση δύναμης πως ελέγχεις το περιβάλλον σου, αφού ξέρεις τι ακριβώς θα συμβεί… Ό,τι και να είναι αυτό.»

Ποιοι είναι οι ήρωές σας στην πραγματική ζωή;

Οι αισιόδοξοι άνθρωποι που δεν χάνουν το κουράγιο τους. Αυτοί που δεν έχουν μικρότητες και μιζέριες, που δίνουν γενναιόδωρα και συνεχίζουν, χωρίς να το καταλογίσουν. 

Σε ποια λάθη δείχνετε τη μεγαλύτερη επιείκεια;

Στα εξ αμελείας.

«Να έχεις μια καρδιά που ποτέ δεν σκληραίνει, έναν χαρακτήρα που ποτέ δεν κουράζει, ένα άγγιγμα που ποτέ δεν πονά.» είναι τα λόγια του Ντίκενς. Πόσο συχνά συναντάμε σήμερα μια τέτοια προσωπικότητα όπως αυτή που περιγράφει;

Ποιους συναντάμε, μάλλον ποιους κρατάμε στη ζωή μας, δεν είναι θέμα τύχης ή ατυχίας. Είναι αποκλειστικά δική μας απόφαση τι ανθρώπους προσελκύουμε και τι αναζητάμε.

 «Αν θέλεις να δοκιμάσεις τον χαρακτήρα ενός ανθρώπου, δώστου εξουσία» έλεγε ο Λίνκολν. Συμφωνείς μαζί του;

Απόλυτα. Στα πολύ πάνω και στα πολύ κάτω, φαίνονται οι πραγματικές ποιότητες. Ειδικά η εξουσία σε κάνει να αναμετρηθείς με τον ναρκισσισμό, τον εγωκεντρισμό σου, συχνά δυστυχώς και τον σαδισμό σου. Ότι έχεις μέσα σου το μεγεθύνει και το απελευθερώνει χωρίς φίλτρο.

Πώς θα περιγράφατε τον ιδανικό αναγνώστη σας;

Έξυπνο, ευαίσθητο, με χιούμορ, χωρίς σοβαροφάνεια και με γούστο.

Αν και κάθε έργο ενός συγγραφέα θα το παρομοίαζα σαν ένα λογοτεχνικό του «παιδί»- και τα παιδιά μας δεν τα ξεχωρίζουμε- υπάρχει κάποιο βιβλίο σας που το αγαπήσατε ίσως περισσότερο και γιατί ;

Πάντα έχω αδυναμία στο στερνοπούλι μου, οπότε τώρα στην «Καλλονή», το έβδομό μου. Ένας λόγος παραπάνω είναι, γιατί περιέχει και αληθινές ιστορίες που μου εμπιστεύτηκαν φίλες.

Ποια είναι τα σχέδιά σας για το μέλλον;

Το 20 και το 21 μας έδειξαν ότι δεν έχει και πολύ νόημα να κάνουμε μακρόπνοα σχέδια. Οπότε θα πω πως θέλω να πάω διακοπές, να συνεχίσω συνεργασίες που με κάνουν να χαίρομαι και να ξαναζήσω αυτά που είχαμε για δεδομένα μέχρι πέρσι.