17 Μαρτίου 2021

Ιωάννα Αθανασοπούλου |Σημασία έχει η σκέψη πίσω από τις κινήσεις, η στρατηγική

#booktherapy | Ιωάννα Αθανασοπούλου | βιβλίο | συνέντευξη | Μανταλένα-Μαρία Διαμαντή | klik
Η συγγραφέας-εικονογράφος μιλά στη στήλη του Klik, #booktherapy.-Από τη Μανταλένα Μαρία Διαμαντή
Η συγγραφέας-εικονογράφος μιλά στη στήλη του Klik, #booktherapy.-Από τη Μανταλένα Μαρία Διαμαντή

“Μπήκα μέσα στο βιβλιοπωλείο και ανέπνευσα εκείνο το άρωμα χαρτιού και μαγείας που, περιέργως, κανένας ποτέ δεν σκέφτηκε να εμφιαλώσει”, έχει πει ο Ισπανός συγγραφέας Κάρλος Ρουίθ Θαφόν.  Κι όμως αυτά τα λόγια με εκφράζουν σε τέτοιο βαθμό, που νιώθω σαν να ειπώθηκαν από εμένα.

Από τότε που θυμάμαι τον εαυτό μου, αναζητώ τη γνώση μέσα από τα βιβλία. Ίσως είμαι τυχερή, καθώς την εποχή που γεννήθηκα δεν κυριαρχούσε το διαδίκτυο. Θυμάμαι μετά το τέλος κάθε σχολικής χρονιάς, τη μητέρα μου να με παίρνει από το χέρι και να με οδηγεί στο μέρος που στο τότε παιδικό μυαλό μου, φάνταζε μαγικός και συνεχίζει... Εκεί όπου επιλέγαμε μαζί, δεκαπέντε με είκοσι βιβλία τα οποία θα με ταξίδευαν την περίοδο των καλοκαιρινών μου διακοπών,  σε άλλες εποχές, σε άλλες ζωές, δίνοντάς μου την ευκαιρία να εξελίξω τα όνειρα και τη φαντασία μου.

Σήμερα, που τα χρόνια έχουν περάσει και οι ρόλοι άλλαξαν, παίρνω τα δικά μου παιδιά από το χέρι για να επιλέξουμε βιβλία στο βιβλιοπωλείο. Και η ιστορία επαναλαμβάνεται.

Το μαγικό είναι ότι όσες φορές και να διαβάσεις ένα καλό βιβλίο, πάντα κάτι νέο έχει να σου πει. 

Στην περίοδο του lockdown και όχι μόνο, είναι ευκαιρία να κάνουμε μια στροφή προς τα βιβλία. 

Σκέφτηκα, λοιπόν, να ξεκινήσουμε μια νέα στήλη στο klik αφιερωμένη στα βιβλία που έχουν τη δύναμη ακόμα και να θεραπεύσουν την ψυχή. Φτάνει μόνο να τα αγαπήσουμε...

Ας δούμε τι έχει να πει στο #book_therapy η κα Ιωάννα Αθανασοπούλου.


Πότε αποφασίσατε να ασχοληθείτε με τη συγγραφή και τι αποτελεί συνήθως πηγή έμπνευσής σας;

Είχα την ανάγκη να δημιουργώ κόσμους από πολύ μικρή ηλικία, πρώτα με τη ζωγραφική και μετά με τη γραφή. Η δουλεία μου ως δασκάλα αποτελεί την καλύτερη δίοδο διοχέτευσης αυτής της ανάγκης καθώς καλούμαι συνεχώς να πλάθω σενάρια για θεματικές και projects της τάξης μου. Γράφω για τα παιδιά και από αυτά εμπνέομαι.

Μιλήστε μας για το τελευταίο σας έργο. Ποιο είναι το μήνυμα ή τα μηνύματα που θέλετε να περάσετε μέσα από αυτό; Ποια γεύση θέλετε να μείνει στους αναγνώστες που θα το διαβάσουν;

Το «Σκάκι, το Παιχνίδι των Βασιλιάδων» κυκλοφορεί από την Ελληνοεκδοτική, σε δική μου εικονογράφηση, για παιδιά Νηπιαγωγείου και Δημοτικού.

Ο μικρός Θεολόγος, στην Κωνσταντινούπολη του 11ου αιώνα, συναντά έναν σπουδαίο πολεμιστή. Ο πολεμιστής γίνεται δάσκαλος του παιδιού, όχι όμως στο σπαθί… Του μαθαίνει την αξία της στρατηγικής σκέψης και της υπομονής μέσα από ένα παιχνίδι, το ζατρίκιο ή σκάκι.

Οι κανόνες του σκακιού παρουσιάζονται τόσο μέσα από την αφήγηση, φυσικά, σαν διάλογος, αλλά και πιο αναλυτικά στο παράρτημα του βιβλίου. Με αυτόν τον τρόπο, αφού απολαύσουν και ταξιδέψουν με την ιστορία, οι αναγνώστες μπορούν να ψυχαγωγηθούν και να επωφεληθούν από το ίδιο το παιχνίδι.

Στην εποχή της τεχνολογίας, όπου κυριαρχούν τα τάμπλετς και οι ηλεκτρονικοί υπολογιστές, πόσο εύκολο είναι το βιβλίο να έχει θέση στη ζωή των σημερινών παιδιών;

Είναι γεγονός ότι τα παιδιά συνηθίζουν από πολύ νωρίς σε ιδιαίτερα εντυπωσιακά ερεθίσματα (χρώματα, ήχοι, κινήσεις) μέσα από τις οθόνες.

Δεν απελπίζομαι γιατί πιστεύω στην παιδική φαντασία. Πόσες φορές έχουμε δει ένα παιδί να βαριέται γρήγορα το ακριβό παιχνίδι και να προτιμά να απασχοληθεί όλο χαρά με ένα απλό χρηστικό αντικείμενο του σπιτιού;

Το μόνο που χρειάζονται είναι το δικό μας παράδειγμα, γονιών κι εκπαιδευτικών. Αν το βιβλίο έχει κεντρική θέση ως πηγή ψυχαγωγίας και δημιουργικής γνώσης στη δική μας ζωή, τα παιδιά θα ακολουθήσουν και θα μας ξεπεράσουν.

"Η ζωή κάθε ανθρώπου, ειπωμένη αληθινά, είναι ένα μυθιστόρημα." έχει πει ο ErnestHemingway. Θα ήθελα να σχολιάσετε.

Η πορεία της ζωής κάθε ανθρώπου είναι μία ιστορία που αξίζει να ειπωθεί.

Κάθε μία από αυτές τις ιστορίες έχει τις δοκιμασίες, τα λάθη, τις εμπειρίες, τις χαρές . Χαρίζει απλόχερα πείρα σε όποιον έχει διάθεση να ακούσει, να αφουγκραστεί τους ανθρώπους που ζούνε κοντά του αλλά και όσων έζησαν πολλούς αιώνες πριν.

Ο MarcelProust είχε πει ότι «ας είμαστε ευγνώμονες για τους ανθρώπους που μας κάνουν χαρούμενους, είναι οι γοητευτικοί κηπουροί που κάνουν την ψυχή μας να ανθίζει.» Εσείς έχετε νιώσει αυτήν την ευγνωμοσύνη από ανθρώπους που έχετε έρθει κοντά ;

Πολύ συχνά! Έχω δεχθεί πολλή αγάπη και ελπίζω να κάνω κι εγώ με τη σειρά μου ανθρώπους χαρούμενους και «την ψυχή τους να ανθίζει».

«Στα σημαντικά ζητήματα της ζωής είμαστε πάντα μόνοι.» είναι η ρήση του συγγραφέα HenriFredericAmiel. Συμφωνείτε;

Την ευθύνη της μεγάλης, της σημαντικής απόφασης, την κουβαλά ο καθένας ατομικά. Δεν χρειάζεται όμως να είμαστε μόνοι μας, η συμπαράσταση των οικείων μας είναι εκεί, όχι για να μας πάρει το βάρος της ευθύνης, αλλά για να μας στηρίξει και να μας δώσει δύναμη να αντέξουμε.

«Οι άνθρωποι μπορεί να μη θυμούνται τι έκανες ή τι τους είπες, αλλά πάντα θα θυμούνται πώς τους έκανες να αισθανθούν» έχει πει η MayaAngelou. Ποια είναι η πρώτη ανάμνηση που σας έρχεται στο μυαλό από μια όμορφη και μια δυσάρεστη κίνηση τρίτων, που σας προκάλεσε έντονα συναισθήματα;

Θα αναφέρω κάτι απλό αλλά σημαντικό, τα χαμόγελα που καθημερινά δεχόμαστε και γέρνουν τη ζυγαριά της κάθε μέρας λιγάκι προς την πλευρά της ευτυχίας.

«Δεν πειράζει να διστάζεις, αν μετά προχωράς μπροστά» είπε κάποτε ο Μπέρτολτ Μπρεχτ. Υπήρξε κάποια στιγμή στη ζωή σας που λυγίσατε αλλά καταφέρατε να προχωρήσετε; Aν ναι, τι σας έδωσε τη δύναμη να συνεχίσετε;

Έχω αισθανθεί πως κάποιες δυσκολίες είναι πολύ μεγαλύτερες από εμένα, ειδικά όταν πρόκειται για χρόνια προβλήματα υγείας, η μάχη πολύ συχνά φαντάζει άνιση. Η δύναμη έρχεται από τους ανθρώπους που έχω κοντά μου και την προσήλωση στον εκάστοτε στόχο μου, ένα βήμα τη φορά και όλες οι αποστάσεις μειώνονται.

«Όποιος διατηρεί την ικανότητα να βλέπει την ομορφιά, δεν γερνάει ποτέ» πίστευε ο Κάφκα. Ποια είναι, κατά τη γνώμη σας, εκείνα τα στοιχεία που μπορούν να διατηρήσουν ακμαίο το μυαλό και την ψυχή;

Όλα αυτά τα στοιχεία τα έχω βρει στα παιδιά. Τον ενθουσιασμό, την άδολη εκδήλωση των σκέψεων, την περιέργεια για τον κόσμο ανοίγοντας αβίαστα το δρόμο για τη μάθηση, την ικανότητα να εντυπωσιάζονται από τα πιο απλά πράγματα.

“Πάντα θα’ ναι αργά, δεύτερη ζωή δεν έχει” γράφει ο Οδυσσέας Ελύτης στο “Παράπονό του”. Υπάρχει, πιστεύετε, δεύτερη ζωή, ή ευκαιρία να ζήσουμε κάποια πράγματα από την αρχή;

Οι ευκαιρίες για να αλλάξουμε πτυχές στη ζωή μας δεν χάνονται ποτέ. Όχι σαν δεύτερη ζωή από την αρχή, αλλά βελτιώνοντας τομείς από το σημείο που είμαστε.

«H ευτυχία είναι πράγμα απλό και λιτοδίαιτο- ένα ποτήρι κρασί, ένα κάστανο, ένα φτωχικό μαγκαλάκι, η βουή της θάλασσας. Τίποτα άλλο.» έλεγε ο Νίκος Καζαντζάκης. Τι είναι για εσάς ευτυχία;

Αντίστοιχες απλές στιγμές. Αγαπημένα πρόσωπα σε μία ήσυχη και φωτεινή καθημερινότητα.

Θα ήθελα να μου πείτε μια φράση που αγαπάτε περισσότερο από το έργο σας...

«Σημασία έχει η σκέψη πίσω από τις κινήσεις, η στρατηγική»

Τα λόγια του δασκάλου ξεφεύγουν από την απλή αναφορά στις κινήσεις των πεσσών στο σκάκι, παρομοιάζοντας την σκακιέρα με τη ζωή και τη σημασία της επίγνωσης των πράξεών μας.

Ποιοι είναι οι ήρωές σας στην πραγματική ζωή;

Όσοι δεν φοβούνται καθημερινά να αγαπούν.

Σε ποια λάθη δείχνετε τη μεγαλύτερη επιείκεια;

Από την παραδοχή τους κιόλας ως «λάθη», όλα τα λάθη αξίζουν έναν βαθμό επιείκειας.

«Να έχεις μια καρδιά που ποτέ δεν σκληραίνει, έναν χαρακτήρα που ποτέ δεν κουράζει, ένα άγγιγμα που ποτέ δεν πονά.» είναι τα λόγια του Ντίκενς. Πόσο συχνά συναντάμε σήμερα μια τέτοια προσωπικότητα όπως αυτή που περιγράφει;

Συναντάμε συχνά ανθρώπους που είναι σε αυτή την προσπάθεια, και αυτό είναι το πιο σημαντικό.

«Αν θέλεις να δοκιμάσεις τον χαρακτήρα ενός ανθρώπου, δώστου εξουσία» έλεγε ο Λίνκολν. Συμφωνείς μαζί του;

Πρόκειται πράγματι για μεγάλη δοκιμασία. Χρειάζεται απλότητα και ταπεινότητα.

Πώς θα περιγράφατε τον ιδανικό αναγνώστη σας;

Ενθουσιώδη!

Αν και κάθε έργο ενός συγγραφέα θα το παρομοίαζα σαν ένα λογοτεχνικό του «παιδί»- και τα παιδιά μας δεν τα ξεχωρίζουμε- υπάρχει κάποιο βιβλίο σας που το αγαπήσατε ίσως περισσότερο και γιατί ;

Κάθε ένα το αγαπώ πολύ, για άλλο λόγο.

Ποια είναι τα σχέδιά σας για το μέλλον;

Ανυπομονώ να βρεθώ ξανά στην τάξη μου και να δω τους μαθητές και τις μαθήτριές μου από κοντά! Παράλληλα, ως εικονογράφος, ολοκληρώνω κάποιες πολύ όμορφες δουλειές ενώ ως συγγραφέας βρίσκομαι σε μία πολύ δημιουργική διαδικασία με νέες συνεργασίες.

Θα θέλατε να προσθέσετε κάτι άλλο για τη δουλειά, τη ζωή σας ή οτιδήποτε άλλο;

«Ο δημιουργικός ενήλικας είναι το παιδί που επιβίωσε μέσα του» είχε πει η UrsulaLeGuin. Ας είμαστε δημιουργικοί!

Σας ευχαριστώ πολύ για την φιλοξενία.